Atebe (Dec 2021)
İbrahim Aczî Kendi Bibliyografyası
Abstract
İbrahim Aczî Kendi, 1882-1965 yılları arasında yaşamış, iyi bir eğitim almış, devlet kadrolarında memurluk, müdürlük ve öğretmenlik gibi birçok görevlerde bulunmuştur. Aczî 1936 yılında, 34 yıl süren hizmetinin ardından, emekliye ayrılarak kendisini kültürel değerlerin araştırılmasına ve bu değerlerin gelecek nesillere aktarılmasına adamıştır. Hayatının son demlerine değin bu ülkü uğrunda çok gayret sarf etmiş ve bu çerçevede birçok eser kaleme almıştır. Eserlerinde özellikle Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî’ye (öl. 672/1273) özel bir önem verdiği ve çalışmalarını onun Mesnevî adlı eseri üzerine yoğunlaştırdığı görülmektedir. Kendisinin ve önemli bazı tarihî şahsiyetlerin hayatını konu edinmiş olan Aczî, eserlerinde muasır bazı yazarlara ve onların çalışmalarına yönelik eleştirilere de yer vermiştir. Ayrıca Türkçe, Arapça ve Farsça şiirler kaleme almıştır. O, toplumun içinde bulunduğu koşulları, gelenek ve görenekleri araştırmalarda bulunduğu, görev yaptığı yerler çerçevesinde ortaya koymuş; on dokuzuncu ve yirminci yüzyılda meydana gelen değişim ve dönüşüm hareketlerine bizâtihi şahit olmuş ve bu olaylar karşısında kendi düşüncesini ifade etmekten geri durmamıştır. İbrahim Aczî, çocukluk döneminden itibaren duygularını şiirleri aracılığıyla ifade etmiş, genç neslin Türk kültür ve değerlerini unutmaması için elinden geldiğince genç kuşakları kültürel değerlerle tanıştırmaya gayret etmiştir. Bu çerçeveden bakıldığında Aczî’nin kendisine önemli bir misyon edindiği söylenebilir. Folklor alanına katkı sağlamış, döneminin panoramasını yansıtmak suretiyle de bulunduğu coğrafyaya ilişkin önemli veriler sunmuştur. Aczî hakkında günümüze kadar yapılan çalışmalarda onun hayatı ve eserlerine yüzeysel bir şekilde değinildiği, hatta bu çalışmalardaki bilgilerin birbirlerinin tekrarı olduğu tespit edilmiştir. Yaptığı çalışmalarda İbrahim Aczî’nin kısmen de olsa bibliyografyasına yer veren ilk isim Cahit Öztelli’dir. Daha sonra Mehmet Ali Uz, Öztelli’nin tespit ettiği bibliyografyaya birkaç eser daha eklemek suretiyle yeni bir yazı kaleme almıştır. Öztelli ve Uz tarafından ortaya konulan bu araştırmalar, kendilerinden sonra yapılan diğer çalışmalara örnek teşkil etmiş, hatta bazıları tarafından aynıyla tekrarlanmıştır. Ancak söz konusu çalışmalar da İbrahim Aczî’nin bibliyografyasını tam anlamıyla yansıtmamaktadır. Bu yönüyle çalışmamız, bibliyografyasında eksiklik olduğu tespit edilen İbrahim Aczî Kendi ile ilgili literatür taraması yapmayı ve onun kapsamlı bir bibliyografyasını ortaya koymayı amaçlamaktadır. Makalenin giriş kısmında İbrahim Aczî’nin bibliyografyasına ilişkin yapılan çalışmalar değerlendirilmiş, onun hayatı ile ilgili kısaca bilgi verilmiş ve sonraki bölümde Aczî’nin tespit edilen bibliyografyası sunulmuştur. Böylece Aczî’nin eserleri, çeşitli gazete ve dergilerde yer alan tefrika ve makaleleri ile diğer yazarlar tarafından onun hayatı ve eserleri ile ilgili yapılan çalışmalar ortaya konmaya çalışılmıştır.
Keywords
