Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (Sep 2020)
Birinci Dünya Savaşı’nda Çoruh Cephesi-1915
Abstract
Osmanlı Devleti, Birinci Dünya Savaşı’na girmeden önce, Teşkilât-ı Mahsusa kuruldu. Teşkilatın Trabzon, Erzurum ve Van’da Teşkilât-ı Mahsusa’nın istasyonları faaliyete başladı. Hudut bölgelerindeki faaliyetleri için gönüllüler toplandı. Gönüllü sayısı arttıkça askeri birlik haline geldiler. Savaşa girdiğimizde bu gönüllü birlikler sınır ötesine geçerek askeri operasyonlar yaptı. Savaş başladığında Ömer Naci Van’dan İran’a girdi. Trabzon’daki Yusuf Rıza, sahilden Rusya’ya girdi. Murgul Borçka ve Artvin’i Ruslardan aldı. Dr. Bahaettin Şakir gönüllüleri ile birlikte Erzurum’dan Artvin’e gitti. İstanbul’dan gelen Alman Yarbay Stange Bey kumandasındaki 8. Alay ve Yakup Cemil Komutasında Teşkilât-ı Mahsusa gönüllüleri ile birleşti. Artvin’deki askeri kuvvetler birleşerek Rus işgalindeki Ardahan’a yürüdüler. Ardahan’ı Ruslardan aldılar. Ama şehirde fazla kalamadılar. Ardahan’da çekildikten sonra, Artvin’in savunması için Şavşat-Ardanuç bölgesinde savunma hattı oluşturdular. İstanbul’dan gelmiş gönüllülerin arasındaki subaylarından olan Yüzbaşı Halit Bey, Artvin’den toplanan yeni gönüllüleri organize ederek, bir alay kurdu ve Ardanuç bölgesinde Artvin’in savunması için savaştı. Daha sonra Artvin savunmasının kumandanı oldu. Artvin’den Çoruh vadisinin içlerine doğru çekildi. Aldığı emir Çoruh vadisini Rus kuvvetlerine kapatmaktı. Görevini 1915 ve 1916 yılında sürdürdü.
