Performatyka jako Metoda w Badaniach Interpretacyjnych / Performance as a Method in Interpretative Research

Abstract

Performatyka oferuje dynamiczny sposób ujmowania różnych zjawisk. Z kolei badania interpretacyjne wymagają określonego przedmiotu, a jednocześnie przyjmują podejście subiektywne. Kluczem jest tutaj umieszczenie przedmiotu badań w kontekście. Relacje kontekstowe są z definicji zmienne. Performatyka, w najszerszym zakresie zaproponowanym przez Jona McKenzie;go, opisuje zjawiska w trzech wymiarach, jako performance kulturowe, techniczne i organizacyjne. Ten paradygmat performatywny można wykorzystać w opisie i interpretacji dzieł sztuki (oczywiście nie tylko). Na podstawie tego schematu przedstawię jego zastosowania w badaniu dzieł sztuki jako zjawisk dynamicznych, performatywnych i kontekstualnych. W moim tekście pokazuję, na zasadzie porównawczej, przeciwieństwo dwóch rodzajów podejść metodologicznych: pozytywistycznego, unieruchamiającego przedmiot badań i poszukującego tego, co niezmienne i performatywnego, koncentrującego się w procesie badawczym na zmiennych relacjach, ujmującego przedmiot badań jako zmienny, dynamiczny. Badania interpretacyjne opierają się na opisie wcześniej zgromadzonej wiedzy. Dotyczą one zatem przedstawionych już wniosków z badań naukowych. Mogą łączyć różne dziedziny, mają charakter interdyscyplinarny i łatwo dostosowują się do przedmiotu, co jest ważne przy badaniu przedmiotu tak złożonego i zanurzonego w wielu kontekstach jak dzieło sztuki. Metoda performatywnego podejścia jest preferowana w odniesieniu do dzieł sztuki bio artu, ponieważ zjawiska wykorzystujące żywą materię organiczną jako materiał artystyczny są z natury zmienne. Metodologia badania, opisu i interpretacji dzieł bio artu musi więc być dostosowana do charakteru badanych zjawisk.

Keywords

• performatyka
• sztuka performance
• badania interpretacyjne
• kontekst
• metodologia badawcza