بررسی اثر قارچ تریکودرما هارزیانوم بر کنترل فرسایش بادی خاک شنی دشت آزادگان در شرایط آزمایشگاهی و تونل باد

Abstract

باد یک نیروی فرساینده مهم در بیابان‌هایی است که پوشش گیاه آنها برای حفاظت سطح خاک کم است. فرسایش و ایجاد رسوب زمانی اتفاق می‌افتد که قدرت باد بیشتر از سرعت آستانه اصطکاک باشد. خاک‌های دارای پوسته‌های فیزیکی و بیولوژیکی معمولاً در برابر فرسایش بادی مقاوم‌تر هستند. این پژوهش با هدف بررسی تأثیر قارچ تریکودرما هارزیانوم بر کنترل فرسایش بادی در یک خاک شنی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملأ تصادفی با دو سطح تلقیح ( با تلقیح تریکودرما هارزیانوم و بدون تلقیح)، دو تیمار رطوبتی( 80 درصد گنجایش زراعی و خشک) و سه تیمار زمانی ( 15، 30 و 45 روز) انجام شد. بعد از سپری شدن زمان‌های فوق مقاومت در برابر فروروی، کربن زیتوده میکروبی، تنفس، و برخی خصوصیات فیزیکی خاک اندازه گیری شد. نتایج نشان داد با افزایش زمان، مقاومت در برابر فروروی خاک به صورت معنی‌داری در تیمار 45 روزه دارای قارچ و در سطح رطوبت 80 درصد ظرفیت زراعی از 85/2 در نمونه 15 روزه به 5/4 کیلوگرم بر سانتی متر مربع و وزن مخصوص ظاهری خاک از 49/1 به 55/1 گرم بر سانتیمتر مکعب افزایش یافت. هدایت الکتریکی، تنفس و کربن زیتوده میکروبی خاک نیز با زمان دارای روند افزایشی بود. در حالیکه واکنش خاک با رشد و گسترش قارچ و ترشح مواد اسیدی به خاک کاهش نشان داد. نمونه‌های با بالاترین مقدار مقاومت در برابر فروروی (نمونه 45 روزه با رطوبت 80 درصد ظرفیت زراعی) بعد از قرار گرفتن در تونل باد با سرعت 12 متر‌بر‌ثانیه دچار فرسایش نشد.

Keywords

• فرسایش بادی
• کنترل بیولوژیکی
• مقاومت فروروی
• خصوصیات فیزیکی خاک