مجله علوم و فنون هسته‌ای (May 2010)

بررسی درصد دز عمقی باریکه‌های فوتونی و وابستگی آن به آهنگ دز در دزیمتر ژلی- پلی‌مری نورمکسیک PAGAT با استفاده از تکنیک ام.آر.آی

  • بختیار آزاد بخت,
  • کمال حداد,
  • محمدحسن زحمت کش

Journal volume & issue
Vol. 31, no. 1
pp. 70 – 76

Abstract

Read online

برای تعیین درصد دز عمقی باریکه‌های فوتونی با انرژی‌های مختلف در دزیمتر ژلی- پلی‌مری PAGAT و وابستگی آن به آهنگ دز با استفاده از تکنیک ام.آر.آی از مواد و ترکیبات شیمیایی با درصدهای وزنی زیر استفاده شده است: 4.5% بیس N-N' متیلن- بیس-آکریل‌آمید 4.5% آکریل‌آمید، 5 درصد ژلاتین، 5 میلی‌مول تتراکیس، 0.01 میلی‌مول هیدروکینون و 86 درصد آب دو بار تقطیر شده. برای تابش‌دهی ویال‌ها از فوتون‌های Co60 دستگاه درمانی سری c780-Theratron انستیتو پرتو پزشکی نوین تهران و شتاب‌دهنده‌ی خطی الکتا بیمارستان نیروی هوایی تهران استفاده شده است. تصویربرداری با استفاده از یک سیستم ام.آر.آی ساخت شرکت زیمنس به قدرت 1.5 T انجام شده است. تمام ژل‌های پلی‌مری یک روز پس از ساخت، پرتودهی شده و یک روز بعد از پرتودهی با استفاده از سیستم ام.آر.آی تصویربرداری شده‌اند. در تعیین درصد دز عمقی در ژل پلی‌مری نورمکسیک PAGAT، برای انرژی‌های بالاتر، فوتون‌ها تمایل به نفوذ بدون پراکندگی در ماده داشته و پراکندگی فوتون‌ها نیز رو به جلو می‌باشد. میزان دز عمقی باریکه‌های فوتونی Co60 در عمق 0.5 cm برابر 100 درصد بوده و برای عمق cm21 این مقدار به 48 درصد کاهش یافته است و برای فوتون‌های 4، 6 و MV18 شتاب‌دهنده میزان دز عمقی بیشینه برای عمق cm21، به ترتیب، به مقادیر 52، 57.3 و 59.73%, کاهش یافته است و این نشان می‌دهد که برای انرژی‌های بالاتر میزان تجمع دز در فواصل عمقی بیش‌تر خواهد بود. بررسی حساسیت ژل PAGAT به آهنگ دز نشان داد که با تغییر آهنگ دز از 80 به cGy/min480 تغییری در مقادیر آهنگ واهلش عرضی، 2R، مشاهده نشده است. به عبارت دیگر این نشان می‌دهد که ژل پلی‌مری PAGAT به آهنگ دز وابسته نبوده و در نتیجه می‌توان برای بالا بردن سرعت پرتودهی و کاهش زمان پرتودهی از آهنگ‌های دز بالاتر استفاده نمود.

Keywords