N-Nitrozo N-Etilüre’nin Zebra Balığı (Danio Rerio) Testis Histolojisi Üzerindeki Etkisi

Abstract

N-Nitrozo bileşikleri, 20. yüzyılın başından itibaren bilinen, ancak 1950’lerden sonra canlı sağlığı üzerine etkileri daha çok dikkat çeken bileşiklerdir. N-Nitrozo N-Etilüre (ENU) günümüzde gıda ürünlerini koruyarak raf ömrünü uzatmada kullanılan N-Nitrozo çeşitlerindendir. Deney hayvanları üzerinde yapılan araştırmalar sonucunda toksik, teratojenik, mutajenik ve kanserojenik etkilerinin olduğu ortaya konmuştur. Bu çalışmada ENU maddesi uygulanan, erkek zebra balıkların testis dokusunda meydana gelen değişimler histopatolojik olarak araştırılmıştır. Çalışma için 1 kontrol ve 4 deney grubu olmak üzere toplam 5 grup oluşturulmuştur. Deney grubundaki akvaryumlara, 0.25 mM, 0.50 mM dozlarda ENU uygulanmıştır. Alınan zebra balığı testis dokusuna rutin histolojik işlemler uygulanmıştır. Doz ve uygulama süresinin artışına bağlı olarak deney gruplarının testis dokusunda, seminifer tübüllerde yapısal bozulmalar ve vakuolizasyon, spermatogenetik seriye ait hücre kümelerinde doza bağlı olarak azalma, gelişen spermatogenetik seriye ait bazı hücrelerde hipertrofi ve piknotik hücre oluşumu, bağ dokusunda dejenerasyonlar tespit edilmiştir. Histolojik incelemeler neticesinde ENU’ya maruz kalan erkek zebra balıkların testis dokularında olumsuz değişimler görüldüğü belirlenmiştir.

Keywords

• zebra balığı
• n-nitrozo n-etilüre (enu)
• testis
• histopatoloji