پایداری عملکرد و ویژگی پومولوژیکی ارقام تجاری زیتون کنسروالیا، زرد و آمفی سیس در شرایط تنش کم آبیاری و محلول‌پاشی سالیسلیک اسید

Abstract

اهداف: به منظور بررسی اثرات محلول­پاشی سالیسلیک اسید تحت تنش آبی بر پایداری عملکرد و ویژگی پومولوژیکی برخی ارقام زیتون در ایستگاه تحقیقات زیتون دالاهو استان کرمانشاه، پژوهشی به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار و سه فاکتور (غلظت‌های سالیسلیک اسید، رژیم‌های آبیاری و ارقام زیتون) در سال باغی 1397 اجرا گردید. مواد و روش­ها: پژوهش حاضر در ایستگاه تحقیقات زیتون دالاهو شهرستان سرپل‌ذهاب انجام گرفت. این منطقه دارای طول جغرافیائی 45 درجه و 51 دقیقه شرقی و عرض جغرافیائی 34 درجه و 30 دقیقه شمالی است. ارتفاع آن از سطح دریا 571 متر می‌باشد. مواد آزمایشی این تحقیق درختان 17 ساله سه رقم از ارقام زیتون شامل ارقام کنسروالیا، زرد وآمفی­سیس بودند. دو مرحله محلول­پاشی کامل درختان زیتون با اسید سالیسلیک در غلظت­های صفر به عنوان شاهد (محلول‌پاشی با آب)، 5/1 و 3 میلی­مولار، در قبل از گلدهی و قبل از شروع رشد سریع میوه، انجام گردید. تیمارهای آبیاری شامل آبیاری به میزان 100 درصد نیاز آبی درختان زیتون (شاهد)، آبیاری به میزان 75 درصد نیاز آبی درختان زیتون و آبیاری به میزان50 درصد نیاز آبی درختان زیتون در طول فصل، با سیستم آبیاری قطره‌ا‌‌ی اعمال گردید. هر واحد آزمایشی شامل دو درخت بود. عملیات مراقبت و نگهداری از درختان به­طور یکسان در همه تیمارها اعمال شد. یاداشت‌برداری­های عملکرد میوه و صفات پومولوژیکی شامل وزن میوه، ابعاد میوه (طول و قطر میوه)، وزن تر و خشک گوشت، درصد ماده خشک، درصد رطوبت میوه، نسبت وزن خشک گوشت به هسته و درصد گوشت در تیمارهای مختلف و ارقام مختلف ثبت گردید. یافته­ها: نتایج این پژوهش نشان داد که محلول­پاشی سالیسیلیک اسید در غلظت 3 میلی­مولار در دو مرحله رشدی قبل از گلدهی و قبل از شروع رشد سریع میوه ارقام زیتون باعث تعدیل اثرات تنش آبی در ارقام زیتون مورد مطالعه گردید. بیش‌ترین میزان وزن میوه با 25/3 گرم و بیش‌ترین میزان عملکرد میوه در هکتار به میزان90/13890 کیلوگرم در هکتار در غلظت 3 میلی مولار حاصل گردید. بیش‌ترین وزن و ابعاد میوه، وزن تر و خشک گوشت، درصد رطوبت میوه، نسبت وزن خشک گوشت به هسته، درصد گوشت و عملکرد میوه در هکتار در رقم کنسروالیا و کم‌ترین مقدار این صفات در رقم آمفی‌سیس مشاهده شد. با مصرف سالیسیلیک اسید بر میزان وزن و ابعاد میوه، وزن تر و خشک گوشت، درصد رطوبت میوه و عملکرد میوه در هکتار افزوده شد و تنش خشکی از میزان این صفات کاست. تنها درصد ماده خشک در شرایط کاربرد سالیسیلیک اسید کاهش و در تنش خشکی افزایش یافت. رقم آمفی‌سیس دارای بیش‌ترین و رقم کنسرالیا دارای کم‌ترین مقدار ماده خشک بودند. با توجه به نتایج بدست‌آمده صفات زایشی اندازه‌گیری شده در سه رقم زیتون با میزان آب آبیاری ارتباط داشتند. نتیجه­گیری: در این پژوهش، واکنش ارقام به تنش آبیاری پایین متفاوت بوده به طوری­که رقم کنسروالیا با کاهش میزان آب آبیاری، پایداری عملکرد بالایی داشت.

Keywords

• زیتون
• ارقام
• پایداری عملکرد
• محلول پاشی
• آبیاری