بررسی دوریختی جنسی در شکل پاهای انبرکی اول و دوم و پای دمی سوم گونه Parhyale darvishi (Momtazi and Maghsoudlou, 2016) بر اساس تکنیکهای ریخت سنجی هندسی

Abstract

در این پژوهش دوریختی جنسی در شکل پیش‌پنجه پاهای انبرکی اول و دوم و انشعاب خارجی پای دمی سوم گونه Parhyale darvishi (Momtazi & Maghsoudlou, 2016) بر اساس تکنیک‌های ریخت‌سنجی هندسی بررسی شد. 100 نمونه نر و 50 نمونه ماده مورد بررسی قرار گرفت. تصاویر میکروسکپی از اندام‌های مورد مطالعه تهیه شد و داده‌های کارتزین هم‌ساخت (در مفهوم ریاضی آن) بر اساس نیم‌لندمارک‌های حاشیه‌های اندام‌ها استخراج شد و با لغزش نیم‌لندمارک‌ها بر اساس کم‌ترین انرژی خمش تراز گردید. معنی‌داری جدایی جنسیت‌ها با آزمون آنالیز واریانس چندمتغیره (MANOVA)، تحلیل ممیزی خطی (LDA)همراه با روش اعتبار سنجی متقابل و تحلیل خوشه‌ای با استفاده از روش Wardمورد آزمون قرار گرفت. برای به تصویر درآوردن تغییرات وابسته به جنسیت در شکل (ریخت‌شناسی) اندام‌های مورد مطالعه در قالب چهارچوب‌های تغییر شکل، آزمون رگرسیون چندمتغیره (Multivariate Regression) روی مولفه‌های شکلی (Partial Warps & The Uniform Components) انجام شد. جدایی جنسیت‌ها با هر سه آزمون برای سه اندام مورد مطالعه معنی‌دار بود (F>17.15, p <0.0001). چهارچوب‌های رگرسیون تغییر شکل در جنس‌های نر و ماده برای پای انبرکی اول نشان داد؛ پای انبرکی جنس ماده نسبت طول به عرض کمتری دارد. پای انبرکی دوم در افراد ماده کشیده‌تر و در افراد نر دایره‌مانند‌تر است. شکل پای دمی سوم در افراد نر کشیده‌تر و انتهای جلویی دارای گوشه‌های گرد شده است. پاهای انبرکی اول و دوم به همراه پای دمی سوم در گونه P. darvishi دارای دوریختی جنسی هستند. توصیف دقیق این دوریختی با توجه به اهمیت این ساختارها در تاکسونومی این گونه امکان بررسی دقیق‌تر گونه و همچنین شناسایی گونه بر اساس افراد ماده را فراهم می‌کند.

Keywords

• دوریختی جنسی
• parhyale darvishi
• ریخت‌سنجی هندسی
• hyalidae
• نیم‌لندمارک