تأثیر سطوح مختلف ورمی‌کمپوست و اوره بر عملکرد کمی و کیفی کنجد (Sesamum indicum L.) در شرایط مزرعه در گرگان

Abstract

چکیده اهداف: یکی از ارکان اصلی کشاورزی پایدار، استفاده از کودهای آلی در اکوسیستم­های زراعی با هدف حذف یا کاهش کاربرد کودهای شیمیایی است. مطالعه حاضر به­منظور بررسی تأثیر ورمی­کمپوست و اوره بر عملکرد کمی و کیفی کنجد (Sesamum indicum L.) رقم اولتان در شرایط مزرعه انجام شد. مواد و روش­ها: آزمایش به­صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک­های کامل تصادفی، در سه تکرار در مزرعه آزمایشی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل ورمی­کمپوست در چهار سطح صفر، 5/2، 5 و 5/7 تن در هکتار و کود اوره در چهار سطح شامل صفر، 50 ، 100 و150 کیلوگرم در هکتار بود. یافته­ها: نتایج نشان داد که ورمی­کمپوست و کود اوره تأثیر معنا­داری بر کلیه صفات اندازه­گیری شده داشت. بیشترین ارتفاع گیاه، عملکرد زیستی، تعداد کپسول در بوته و عملکرد دانه (1601 کیلوگرم در هکتار) از کاربرد 150 کیلوگرم اوره و 5/7 تن در هکتار ورمی­کمپوست ثبت شد. کاربرد همزمان ورمی­کمپوست و کود اوره باعث افزایش عملکرد روغن شد. درصد روغن با افزایش سطح اوره کاهش و با افزایش ورمی­کمپوست افزایش یافت. بیشترین درصد روغن(49%) مربوط به تیمار ورمی­کمپوست 5/7 تن در هکتار بود. با افزایش سطوح مختلف اوره و ورمی­کمپوست، شاخص برداشت افزایش یافت. همبستگی مثبت و معنا­داری بین عملکرد با زیست توده (**850=r) و تعداد کپسول در بوته (**745/0=r) وجود داشت. نتیجه­گیری: با توجه به نقش کودهای آلی در پایداری و حفظ حاصل­خیزی خاک برای دست یابی به حداکثر بهره­وری از منابع تولید استفاده تلفیقی از کود اوره و ورمی­کمپوست برای افزایش عملکرد کمی و کیفی کنجد توصیه می­گردد.

Keywords

• ارتفاع گیاه
• عملکرد زیستی
• عملکرد دانه
• عملکرد روغن
• ورمی کمپوست