مدیریت و برنامه‌ریزی در نظام‌های آموزشی (Mar 2022)

چارچوب برنامه درسی مبتنی بر توسعه سواد فرهنگی در دوره متوسطه براساس دیدگاه زایس

  • فاروق خاکزاد,
  • مرضیه دهقانی,
  • رضوان حکیم زاده,
  • علیرضا صادقی,
  • کیوان صالحی

DOI
https://doi.org/10.52547/MPES.15.1.173
Journal volume & issue
Vol. 15, no. 1
pp. 173 – 192

Abstract

Read online

هدف: هدف پژوهش حاضر ارائه چارچوب برنامه درسی مبتنی بر توسعه سواد فرهنگی در دوره متوسطه براساس دیدگاه زایس است.مواد و روش‌ها: روش پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر جمع‌آوری اطلاعات کیفی و با روش پژوهش نظریه‌ای بوده است. تعیین ویژگی‌های چارچوب مطلوب برنامه درسی سواد فرهنگی دوره دوم متوسطه براساس الگوی زایس انجام پذیرفت که خود شامل دو فعالیت بود، در فعالیت اول به تبیین بنیادهای معرفتی چارچوب مطلوب برنامه درسی براساس الگوی زایس پرداخته شد و با معرفی و شرح این بنیان‌های معرفتی جهت‌گیری معرفتی برنامه مشخص گردید، در فعالیت دوم، ابتدا منطق برنامه درسی سواد فرهنگی براساس مواردی از قبیل الف. مؤلفه‌های استخراج‌ شده سواد فرهنگی در پژوهش‌های پیشین، ب. تأکیدات و استلزامات اسناد بالادستی نظام آموزش ‌و پرورش ایران و ج. الگوی طراحی برنامه درسی زایس (۱۹۷۶) شناسایی گردید و سپس به شناسایی ویژگی‌های حوزه‌های مرتبط با سواد فرهنگی براساس مدل زایس و طراحی چارچوب مطلوب اقدام گردید. در پایان نیز به اعتباریابی چارچوب طراحی شده براساس نظرات ۲۰ نفر از متخصصان برنامه‌ریزی درسی و علوم اجتماعی با روش مصاحبه نیمه‌ساختاریافته پرداخته شد.بحث و نتیجه‌گیری: براساس نتایج پژوهش، حوزه‌های ۱۰ گانه‌ای برای چارچوب پیشنهادی مطرح شد که شامل دانش و تجربه، محتوا و ساختار، عناصر اجتماعی و عاطفی، فرصت‌ها و منابع آموزش عادلانه و مرتبط، مشارکت والدین و انجمن، استراتژی‌های آموزشی، کیفیت برنامه درسی سواد فرهنگی، صلاحیت‌های معلمان، تشخیص و ارزیابی و سیاست‌گذاری و نظارت بود که براساس آن چارچوب طراحی و مورد تأیید قرار گرفت.

Keywords