Online Journal of Music Sciences (Dec 2018)
KOCAELİ TÜRKÜLERİNİN MÜZİKAL ANALİZİ
Abstract
Kocaeli gerek coğrafi konumu, gerekse toplumsal, ekonomik ve kültürel yaşantıları ile öne çıkan bir ildir. Kocaeli’nin yerli yerleşik halkı manavlardan derlenen yeni derlenen türküleri ortaya koyan bu çalışma, Kocaeli’nin müzik kültürü açısından oldukça önemlidir. Buna yönelik olarak Kocaeli Büyükşehir Belediyesi ve Kocaeli Üniversitesi paydaşlığında “Kocaeli Türkülerini Derleme Çalışması”; Dr. Öğretim Üyesi Gülşen Erdal başkanlığında ve koordinatörlüğünde gerçekleştirildi. Bu çalışma sonucunda yöreye ait derlenen türkülerden notasyon işlemleri bitenler 29.11.2017 tarihi 382910 sayılı başvuru ile TRT kurumuna incelenmesi ve kayıt altına alınması için teslim edildi. Bu çalışma kapsamında 2017 yılı içinde Kocaeli ilinin çeşitli ilçelerinden yeni derlenen 12 türküye yer verildi. Yapılan derleme çalışmasında Kocaeli’nin çeşitli ilçelerinde daha önce derlenmeyen türkülerle beraber, Türkiye’nin farklı illerinde seslendirilen türkülerin sözleri farklı olmakla beraber ezgi benzerliği ya da söz benzerliğine rağmen ezgi farklılığına sahip olan varyantlarına da rastlandı. Derlenen türkülerin söz dizilerinde yöredeki sosyo- kültürel ve ekonomik değerlere ilişkin göndermeler, yöre coğrafyasının belirlediği meslekler ve ekonomik koşullarla ilgili anlatımlar yer almaktadır. Çalışmada, daha çok Kocaeli’nin yerli halkının gündelik yaşantılarına ilişkin sözlerin yer aldığı, “kadın ağızlı türküler” derlendi. Ezgilerin ritmik yapıları TRT repertuvarında yer alan mevcut Kocaeli türküleriyle benzerlikler taşımakla beraber, farklı ritmik yapılara da sahip oldukları görüldü. Kadınların çalgı olarak türkülere genelde vurmalı çalgı olarak kullandıkları darbuka ile eşlik ettikleri, melodik yapıları ritim ile güçlendirerek ezgileri seslendirdikleri belirlendi. Bu minvalde derlenip kayıt altına alınan ve geçmişten geleceğe kültürel bir köprü niteliği taşıyan bu yeni türküler, Kocaeli’nin kültürel mirasına ve TRT repertuvarına kazandırıldı. Bu amaca yönelik olarak, Kocaeli türküleri müzikal açıdan analiz edilerek, türkülerin müzik biçimsel yapıları ortaya konarak, müzikal analizler yapıldı.
Keywords
