Universal Journal of History and Culture (Oct 2022)
Tarih Ders Kitaplarında Arap ve Ortadoğu Algısının Dönüşümü: Tek Partiden Demokrat Partiye Geçiş
Abstract
Türkiye Cumhuriyeti, başlangıcından bu yana tarih yazımı ve öğretimi konusunda dönemsel olarak farklılaşan bir takım önceliklere sahip olmuştur. Tek parti döneminin önceliklerinden biri yeni bir ulus inşa etmek olduğu için, buna uygun bir tarih öğretimi kaçınılmazdı. Türk Tarih Tezi ile başlayan dönemsel arayışlar, Cumhuriyet neslinde oluşturulmaya çalışılan “biz” şuurunun bir de “diğerleri” kısmını birlikte oluşturmuştur. Tek parti döneminde, geçmişle yüzleşme ve yeni bir gelecek inşa etme kaygısındaki elitlerin, bu geçmişin bir parçasını oluşturan Araplarla hesaplaşması kimi zaman dinin toplumdaki rolüyle yüzleşmesini de beraberinde getirmişti. Ancak ülkedeki toplumsal dönüşüm ve uluslararası gereklilikler tek parti dönemini bitirdiğinde, yıllardır inşa edilen birçok müfredat maddesi ile birlikte Arap imajı da değişmeye başladı. Geçmiş ders kitaplarında dine, Ortadoğu’ya ve Araplara dair sıklıkla rastlanılan üslup yerini yeni bir dile bıraktı. Cumhuriyet tarihinin ilk iki döneminde yazılmış tarih ders kitaplarındaki bu dönüşüm, tarih yazımının dönemsel ihtiyaçlara boyun eğse dahi uzun vadede kendi gerçeklerini dayatacağını göstermiştir.
Keywords
