شبیه‌سازی فرایند استانداردسازی اسانس نعناع دشتی با تقطیر جزء‌به‌جزء برای صنایع غذایی و دارویی

Abstract

با وجود قرارگیری ایران در شمار یکی از کشورهای مطرح جهان در تولید نعناع دشتی، استخراج اسانس و استفاده از آن در صنایع مختلف غذایی و دارویی با چالش‌هایی نظیر نایکنواختی محصول و مقادیر کمتر از حد نیاز دو ترکیب ارزشمند کاروُن و لیمونن رو‌به‌روست. این پژوهش با هدف شبیه‌سازی و تحلیل فرایند استانداردسازی اسانس نعناع برای دست‌یابی به اسانسی حاوی بیش از 75 درصد کارون انجام گرفت. بعد از شناسایی اجزای اسانس خام و مدل‌سازی اجزای تشکیل‌دهندۀ اسانس نعناع استاندارد، برج تقطیر جزء‌به‌جزء ناپیوسته و تجهیزات مورد نیاز برای عملیات آن مدل‌سازی و عملیات پویای این سامانه شبیه‌سازی شد. طراحی عملیاتی فرایند بر مبنای شبیه‌ساز ایجادشده انجام گرفت و عمل‌کرد آن تحلیل شد. در شبیه‌سازی انجام‌شده، از 40 کیلوگرم اسانس خام نعناع با حدود 50 درصد کارون، 2/18 کیلوگرم اسانس استاندارد با میزان کارون بیش از 75 درصد در طی 5/18 ساعت به‌دست آمد. بر اساس نتایج نسبت میزان جریان برگشتی برای دست‌یابی به بیشترین خلوص در کمترین زمان جداسازی ترکیبات سبک، برابر با 3 بود. نتایج این پژوهش می‌تواند راهنمای پژوهشگران و صنایع برای تولید اسانس نعناع با شاخصه‌های مورد نظر صنعت باشد و برای طراحی سامانه‌های پایلوت و صنعتی اسانس‌گیری و استانداردسازی اسانس سایر گیاهان دارویی و معطر، مفید واقع شود.

Keywords

• سانس نعناع
• کاروُن
• لیمونن
• استانداردسازی
• تقطیر جزءبه‌جزء ناپیوسته