بررسی اثربخشی استفاده از بازی کنترل تکانه بر تکانشگری و مشکلات رفتاری کودکان نقص توجه/ بیش‌فعال- تکانشگر 12-8 ساله

Abstract

مقدمه: اختلال نقص توجه/ بیش‌فعالی، یک عارضه‌ی عصبی روانی است که کودکان، نوجوانان و بزرگسالان را به خود مبتلا می‌کند و چون کنترل تکانه، بخش عمده‌ای از مشکلات زندگی این افراد می‌باشد، باید به آن‌ها آموخت که چگونه تکانه‌های خود را کنترل نمایند. این پژوهش، با هدف تعیین اثربخشی بازی کنترل تکانه بر تکانشگری و مشکلات رفتاری کودکان دارای اختلال نقص توجه/ بیش‌فعال- تکانشگر انجام شد.روش‌ها: این پژوهش، از نوع کارآزمایی بالینی شاهددار تصادفی بود. جامعه‌ی آماری شامل 60 نفر از کودکان نقص توجه/ بیش فعال- تکانشگر در محدوده‌ی سنی 12-8 ساله بود که به طور تصادفی، به دو گروه مورد و شاهد 30 نفره تقسیم شدند. با کودکان گروه مورد به مدت هشت هفته و دو بار در هفته و هر بار به مدت 45 دقیقه بازی کنترل تکانه انجام شد. پس از مداخله، پرسش‌نامه‌ی توانایی‌ها و مشکلات (Strengths and difficulties questionnaire یا SDQ) توسط خانواده‌ها و معلمین تکمیل و آزمون عملکرد مداوم (Continuous performance test یا CPT) انجام شد. به منظور پی‌گیری اثرات مداخله، یک ماه بعد ارزیابی‌ها تکرار شد. هم‌زمان در گروه شاهد یک بازی خنثی انجام شد. هر دو گروه در طول انجام پژوهش، داروی ریتالین را به صورت همسان سازی شده به میزان 10 میلی‌گرم در روز مصرف می‌کردند.یافته‌ها: بین آزمودنی‌ها در گروه‌های مورد و شاهد از لحاظ نمره‌ی کنترل تکانه، تفاوت معنی‌داری وجود نداشت، اما از لحاظ نمرات مشکلات کلی، مشکلات رفتاری، مشکلات با همسالان و افزایش رفتار مطلوب اجتماعی از نظر والدین تفاوت معنی‌داری با (05/0 > P) به دست آمد. از نظر معلم در نمرات مشکلات کلی، تفاوت معنی‌داری وجود داشت (05/0 > P)، اما در سایر زیر گروه‌ها تفاوت معنی‌داری مشاهده نشد.نتیجه‌گیری: بازی کنترل تکانه در کودکان بیش‌فعال/ نقص توجه توانست در طول زمان باعث بهبود مشکلات رفتاری شود، اما بر روی تکانشگری در این بیماران، تأثیر چشم‌گیری نداشت.

Keywords

• بازی
• کنترل تکانه
• مشکلات رفتاری
• کودکان بیش‌فعال