مدیریت آب و آبیاری (Oct 2021)
برنامه‌ریزی منابع آب در حوضه آبریز کرخه با توجه به درآمد ناخالص بخش کشاورزی، توازن در توزیع درآمد کشاورزی و تأمین حقابه محیط‌زیستی
Abstract
درمطالعات طرح‌های توسعه منابع آب باید علاوه بر توجیهات فنی، جنبه‌های اقتصادی، اجتماعی و محیط‌زیستی نیز مدنظر قرار داده شود. از این‌رو استفاده از روشهای شبیه‌سازی برای توسعه یک استراتژی مناسب و به منظور تصمیم‌گیری برای آینده منابع آب هر پهنه‌ای امری ضروری بشمار می‌آید. برای شبیه‌سازی حوضه آبریز کرخه از مدل MODSIM استفاده شده است. دو نوع سیاست کلی، یکی مربوط به میزان تقاضای آب در بخش کشاورزی از جهت مصرف حداقلی، میانه و حداکثری و دیگری مرتبط با چگونگی توسعه سدهای حوضه از جهت اضافه شدن سدهای در دست‌ساخت و مطالعه به سیستم تعریف‌شده‌اند. شاخص‌های اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی مدنظر که جهت بررسی هریک از سناریوها در این پژوهش استفاده شده است عبارت‌اند از: سطح زیر کشت، تولید ناخالص داخلی، دبی زیست‌محیطی تالاب هورالعظیم و از همه مهم‌تر ضریب ویلیامسون که بحث کاهش نابرابری اقتصادی و توازن در توزیع درآمد حاصل از کشاورزی میان استان‌های حوضه آبریز کرخه را مورد بررسی قرار می‌دهد. درآخر نیز با استفاده از روشهای تصمیم‌گیری چند معیاره به نام‌های فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و تحلیل شبکه‌ای و نرم‌افزار Super Decisions، سیاست‌های مدنظر رتبه‌بندی شده و در کنار انتخاب سیاست برتر نتایج با یکدیگر مقایسه شده است. طبق نتایج در هر دو روش تحلیل سلسله مراتبی و تحلیل شبکه‌ای، سناریو مشتمل بر توسعه سدهای دردست مطالعه و مصرف کم آب وپس از آن سناریوی توسعه سدهای در دست ساخت و مطالعه حوضه آبریز کرخه در شرایط مصرف آب میانه، به ترتیب بهترین سیاست‌ها برای برنامه‌ریزی در حوضه برمبنای شاخص‌های درنظر گرفته شده هستند.
Keywords
