بررسی ارتباط بین عوامل روانی- اجتماعی با اختلالات اسکلتی- عضلانی در کاربران رایانه

Abstract

زمینه و هدف: با رشد روز افزون استفاده از رایانه در محیط­های کاری کشورمان، میزان اختلالات اسکلتی-عضلانی (MSDs) مرتبط با این مشاغل نیز رو به افزایش گذاشته و تبعات مالی سنگینی به سیستم درمانی کشورتحمیل می‌کند. هدف از این مطالعه، بررسی ارتباط بین عوامل روانی-اجتماعی با اختلالات اسکلتی-عضلانی در میان کاربران رایانه می‌باشد. مواد و روش‌ها: این مطالعه­ی مقطعی، در یکی از مناطق عملیات انتقال گاز ایران در طی سال های 92-91 صورت­گرفت. در این مطالعه، تمامی300 نفر کارکنان اداری این منطقه شرکت نمودند. جمع­آوری داده­های مطالعه با استفاده از دو پرسش­نامه­ی «نوردیک» برای اندازه­گیری اختلالات اسکلتی-عضلانی و «پرسش­نامه­ی همه­پرسی از کارکنان» برای اندازه­گیری عوامل روانی- اجتماعی، استفاده شد. آنالیز داده­ها با استفاده از نرم­افزار SPSS 16 انجام گرفت. روش‌‌های مورد استفاده دراین مطالعه شامل: کای دو و رگرسیون لجستیک می‌باشد. یافته‌ها: میانگین سنّ و سابقه­ی کاری افراد مورد مطالعه به­ترتیب 00/7±59/34 و71/6±56/9 سال بود. نتایج نشان داد که شیوع اختلالات اسکلتی-عضلانی در ناحیه­ی کمر (7/49 درصد) و گردن (0/49 درصد) بیش از سایر نقاط می‌باشد. مدل­سازی رگرسیونی مشخص­کرد که از میان ریسک فاکتورهای روانی-اجتماعی، تعادل کار/خانواده، کنترل شغلی، رهبری، منابع، خدمات به مشتریان، حمایت همکاران، پاداش، همکاری، توسعه­ی کارکنان و نیازمندی شغلی با شیوع این اختلالات دارای ارتباط معنادار می باشد (05/0>p). نتیجه­گیری: نتایج مطالعه نشان­داد برخی پارامتر‌های روانی-اجتماعی درشیوع اختلالات اسکلتی-عضلانی تاثیرگذار بوده و برای پیشگیری از این اختلالات، نیازاست که به ریسک فاکتور‌های روانی- اجتماعی نیز توجه­گردد.

Keywords

• کارکنان اداری
• اختلالات اسکلتی- عضلانی
• عوامل روانی- اجتماعی