زن در توسعه و سیاست (Aug 2007)
واکاوی مسئله ازدواج و اعتبارسنجی یک راهحل
Abstract
در وضعیت کنونی جامعه ایران، پدیده ازدواج تحتتأثیر تحولات ساختاری و ارزشی جامعه از یکسو و شرایط بیسازمانی و ناهماهنگی خرده نظامهای اجتماعی از سوی دیگر، بعنوان یک مسئله اجتماعی نمود یافته است. با توجه به اهمیت موضوع و ساختار جوان جمعیتی ایران، این مقاله به بررسی نگرش و دیدگاه جوانان مجرد پیرامون ازدواج، ابعاد و جهات آسیبزای آن میپردازد. یافتهها نشان میدهد که حدود90 درصد جوانان معتقدند موقعیت ایدهآل ازدواج برای پسران، بعد از اشتغال به کار و دارا بودن شرایط مالی مناسب بوجود میآید، همچنین حدود نیمی از جوانان پاسخگو مناسبترین موقعیت ازدواج برای دختران را بعد از اتمام تحصیلات دانشگاهی و کسب استقلال اقتصادی بیان نمودهاند که در واقع بیانگر نوعی تغییر ارزشی در جامعه و ظهور نقشهای اجتماعی جدید برای زنان میباشد. همچنین نتایج نشان داد که مدرنیزاسیون و ابعاد آن همراه با اعتقادات و ارزشهای قومی فرهنگی از عوامل تعیینکننده نگرشها و ایدهآلهای ازدواج جوانان میباشند. در خصوص تبدیل شدن ازدواج به یک مسئله اجتماعی، جوانان بر این عقیده بودهاند که عوامل مختلفی مانند مشکل دستیابی جوانان پسر به فرصتهای اقتصادی و نداشتن شغل دائم، پیدا نکردن فرد مناسب، نابرابری جنسیتی در فرایند ازدواج (نداشتن حق انتخاب همسر توسط دختران) و... زمینهساز مسئله ازدواج شده است. با توجه به مسئلهشدن ازدواج و آسیبهای اجتماعی ناشی از آن، ازدواج موقت بعنوان یک راهحل برای برون رفت از این وضعیت پیشنهاد شده و مورد توجه قرار گرفته است. حال آنکه اعتبارسنجی این راهحل در میان جوانان نشان داد که ازدواج موقت بعنوان حل مسئله، از اعتبار و پذیرش اجتماعی برخوردار نیست و با مخالفت شدید ارزشی جوانان همراه میباشد.