اثر تغذیه سطوح مختلف تخم‌مرغ کامل ضایعاتی بر مصرف خوراک، گوارش‌پذیری مواد مغذی، فراسنجه‌های تخمیری شکمبه و سنتز پروتئین میکروبی در گوسفندان نر کرمانی

Abstract

سابقه و هدف: با توجه به این که تعداد قابل توجهی تخم‌مرغ طی حمل‌و‌نقل، نگهداری در انبار و در هنگام فروش شکسته شده و قابل مصرف برای انسان نمی‌باشند، بنابراین می‌توان از آن به‌عنوان یک ماده خوراکی با کیفیت بالا در تغذیه نشخوارکنندگان استفاده کرد. تخم-مرغ، یک منبع عالی از پروتئین و چربی، مورد توجه بسیاری از محققان قرار گرفته و تحقیقاتی در رابطه با کاربرد آن به‌عنوان یک منبع پروتئین ارزان و متنوع در تغذیه حیوانات انجام شده‌‌است. طی برآورد صورت گرفته، هشت درصد تخم‌مرغ‌های تجاری تولیدشده کیفیت خوبی را ندارند و قابل مصرف برای انسان نمی‌باشند، که برای مصارف حیوانی از جمله در تغذیه دام‌‌ها، ارزش تغذیه‌ای خوبی را دارند. لذا هدف از پژوهش حاضر، بررسی اثر تغذیه سطوح مختلف تخم‌مرغ کامل ضایعاتی بر مصرف خوراک، گوارش‌پذیری ظاهری مواد مغذی، فراسنجه‌های تخمیری شکمبه و سنتز پروتئین میکروبی در گوسفند بود.مواد و روش‌ها: تخم‌مرغ کامل ضایعاتی به‌صورت تر در ده روز مراجعه متوالی از یک واحد مرغ تخم‌گذار تهیه شد. تخم‌مرغ‌های جمع-آوری‌شده به‌صورت طبیعی در هوا و دور از نور مستقیم آفتاب خشک و آسیاب شدند. پس از تعیین ترکیب شیمیایی، در سطوح صفر، 5/2، 5 و 5/7 درصد در جیره‌های آزمایشی استفاده و جایگزین کنجاله کلزا و سبوس گندم شد. پس از تهیه جیره‌های آزمایشی، فراسنجه-های مورد نظر با استفاده از چهار راس گوسفند نر بالغ کرمانی با میانگین وزن زنده 5/0±44 کیلوگرم در قالب طرح چرخشی در چهار دوره 21 روزه بررسی شد. گوارش‌پذیری ظاهری براساس روش جمع‌آوری کامل مدفوع محاسبه گردید. از مایع شکمبه هر گوسفند در پنج روز آخر هر دوره در ساعات صفر، سه و شش ساعت پس از وعده صبح جهت تعیین pH، نیتروژن آمونیاکی شکمبه و جمعیت پروتوزوآ نمونه‌گیری ‌عمل آمد. در آخرین روز هر دوره و در سه ساعت پس از مصرف خوراک، خون‌گیری از گوسفندان از طریق ورید وداج انجام گرفت. جهت تعیین میزان آلانتوئین و پروتئین میکروبی، میزان ادرار تولیدی در روزهای نمونه‌گیری در طول 24 ساعت با ظرف‌هایی موجود در زیر قفس‌های متابولیکی جمع‌آوری شد. یافته‌ها: مصرف خوراک، مصرف و ابقا نیتروژن و همچنین گوارش‌پذیری ظاهری مواد مغذی تحت تأثیر جیره‌های آزمایشی قرار نگرفت. این در حالی‌است که غلظت نیتروژن آمونیاکی در سه ساعت پس از مصرف خوراک و جمعیت کل پروتوزوآ و گونه‌های انتودینیوم (به-ترتیب 54/13 و 94/9) با افزایش سطح تخم‌مرغ کامل ضایعاتی جیره، افزایش یافت (05/0>P). با افزودن تخم‌مرغ کامل ضایعاتی میزان سنتز پروتئین میکروبی تغییر معنی‌داری نداشت. در بین فراسنجه‌های خونی، غلظت کلسترول خون گوسفندان با افزودن تخم‌مرغ کامل ضایعاتی به جیره گوسفندان افزایش یافت (75/58 میلی‌گرم در دسی‌لیتر با جیره شاهد در برابر 69 میلی‌گرم در جیره حاوی 5/7 درصد ضایعات تخم مرغ) (05/0>P). نتیجه‌گیری: نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد تخم‌مرغ کامل ضایعاتی از نظر سطح مواد مغذی مورد نیاز نشخوارکنندگان به‌طور نسبی متعادل بوده و استفاده از آن در سطح 5/7 درصد موجب افزایش جمعیت گونه‌های پروتوزوآ و تولید آمونیاک در شکمبه و بهبود شرایط تخمیر شد. بنابراین، این فراورده می‌تواند به‌عنوان جزئی از کنسانتره‌ی نشخوارکنندگان کوچک در جیره گنجانده شود.

Keywords

• تخم‌مرغ کامل ضایعاتی
• تخمیر شکمبه
• گوارش‌پذیری
• گوسفند