İstanbul Aydın Üniversitesi Dergisi (Apr 2020)
VERGİ KÜLTÜRÜNÜN VERGİ GELİRLERİNE ETKİSİ: TÜRKİYE VE DANİMARKA
Abstract
Bireyin vergi ödeme/ödememe kararını vergi kültürü etkilemektedir. Vergi kültürü, bir ülkede bulunan vergi sistemi ve kültürden etkilenen dinamik bir yapıya sahiptir. Bu yönüyle her ülkede değişiklik göstermekte ve vergi uyumunu etkilemektedir. Vergi uyumu, vergi kültürünün yüksek olduğu ülkelerde artmakta ve yüksek vergi geliri elde edilmektedir. Danimarka en yüksek vergi gelirlerinin toplandığı ülkelerden birisidir. Bu çalışmada vergi kültürü, vergi kültürünü etkileyen faktörler temelinde Danimarka ve Türkiye’nin vergi kültür endeksi 2010-2017 dönemi için hesaplanmış ve vergi gelirlerinin gayri safi yurt içi hasıladaki (GSYİH) payı ile karşılaştırılmıştır. Vergi kültür endeksi; ülkenin gelişmişlik düzeyi (GD), eğitim sistemi (ES), bireylerin sosyal durumu (BSD) ile vergilendirme ilkeleri (Vİ), vergilendirme araçları (VA), mükellef bilinci (MB), mükellef vergi idaresi ilişkisi (MVİ) göstergeleri kullanılarak hesaplanmıştır. Çalışma sonucunda vergi kültür endeksi yüksek olan Danimarka’da vergi gelirlerinin gayri safi yurt içi hasıla içindeki payı yüksek; düşük-orta vergi kültür endeksine sahip olan Türkiye’de ise vergi gelirleri payı düşük tespit edilmiştir. Danimarka’da vergi kültür endeksi Türkiye’den ortalama bir buçuk kat fazla iken, vergi gelirlerinin payı iki kattan yüksektir.
