اقتصاد کشاورزی و توسعه (Aug 2021)

مقاله پژوهشی کاربرد تحلیل پوششی داده‌های استوار در برآورد کارآیی فنی: مطالعه موردی واحدهای بزرگ ‏مقیاس مرغ گوشتی شهرستان ساری

  • فاطمه یاوری,
  • سید علی حسینی یکانی,
  • مصطفی مردانی نجف آبادی

DOI
https://doi.org/10.30490/aead.2021.297704.1077
Journal volume & issue
Vol. 29, no. 2
pp. 1 – 28

Abstract

Read online

عدم قطعیت از ویژگی­ های برجسته مسائل دنیای واقعی است. از آنجا که تغییر هر چند کوچک در داده ­های ورودی می­تواند نتایج حاصل از مدل ­های تحلیل پوششی داده‏ ها (DEA) را به ‏گونه‏ای چشمگیر تغییر دهد، به‏ کارگیری راه ­های مقابله با عدم قطعیت از جنبه ­های اجتناب­ ناپذیر استفاده از این مدل­هاست. از این‏رو، در پژوهش حاضر، برای بررسی کارآیی فنی واحدهای مرغ گوشتی با ظرفیت بالاتر از سی هزار قطعه در شهرستان ساری، از ترکیب بهینه ­سازی استوار با مدل تحلیل پوششی داده­ ها بهره گرفته شد. نتایج حاصل از مدل تحلیل پوششی داده­ های استوار نشان داد که در سطح عدم قطعیت معین (1/0=ε)، با افزایش درجه محافظه­ کاری مدل از صفر به هشت، میانگین کارآیی از 96 به 93 درصد و تعداد واحدهای کارآ از 23 به هجده واحد کاهش می­ یابد؛ افزون بر این، بیشترین تفاوت میان مصرف مطلوب و واقعی نهاده­ ها مربوط به هزینه مصرف دارو و عدم قطعیت از ویژگی ­های برجسته مسائل دنیای واقعی است. از آنجا که تغییر هر چند کوچک در داده­ های ورودی می­ تواند نتایج حاصل از مدل­ های تحلیل پوششی داده‏ها (DEA) را به ‏گونه‏ای چشمگیر تغییر دهد، به‏ کارگیری راه­ های مقابله با عدم قطعیت از جنبه ­های اجتناب ­ناپذیر استفاده از این مدل­هاست. از این‏رو، در پژوهش حاضر، برای بررسی کارآیی فنی واحدهای مرغ گوشتی با ظرفیت بالاتر از سی هزار قطعه در شهرستان ساری، از ترکیب بهینه ­سازی استوار با مدل تحلیل پوششی داده­ ها بهره گرفته شد. نتایج حاصل از مدل تحلیل پوششی داده­ های استوار نشان داد که در سطح عدم قطعیت معین (1/0=ε)، با افزایش درجه محافظه ­کاری مدل از صفر به هشت، میانگین کارآیی از 96 به 93 درصد و تعداد واحدهای کارآ از 23 به هجده واحد کاهش می ­یابد؛ افزون بر این، بیشترین تفاوت میان مصرف مطلوب و واقعی نهاده­ ها مربوط به هزینه مصرف دارو و واکسن است. از آنجا که بیشترین هزینه دارو و واکسن هنگام مواجه شدن مرغداری ­ها با بیماری صرف می‌شود، با اعمال سیاست­ های مناسب برای پیشگیری از وقوع بیماری­ های همه­ گیر در مرغداری ­ها از جمله انتخاب جوجه ­های سالم و هم ­سن، تغذیه مناسب، بهبود شرایط لانه و تراکم مناسب در آن، معدوم‏ سازی لاشه‏ های طیور بیمار، استفاده از مواد ضدعفونی مناسب در مواقع لازم و همچنین، بهره ‏گیری از نظر کارشناسان در تعیین زمان و مقدار مناسب واکسن و دارو، می­توان به افزایش کارآیی واحدهای ناکارآ بسیار کمک کرد.واکسن است. از آنجا که بیشترین هزینه دارو و واکسن هنگام مواجه شدن مرغداری ­ها با بیماری صرف می‌شود، با اعمال سیاست­ های مناسب برای پیشگیری از وقوع بیماری­های همه ­گیر در مرغداری ­ها از جمله انتخاب جوجه ­های سالم و هم ­سن، تغذیه مناسب، بهبود شرایط لانه و تراکم مناسب در آن، معدوم‏سازی لاشه‏ های طیور بیمار، استفاده از مواد ضدعفونی مناسب در مواقع لازم و همچنین، بهره ‏گیری از نظر کارشناسان در تعیین زمان و مقدار مناسب واکسن و دارو، می­توان به افزایش کارآیی واحدهای ناکارآ بسیار کمک کرد.

Keywords