نظام نوآوری بخشی یک صنعت تولیدکننده محصولات و سامانه‌های پیچیده: توربین‌های گازی

Abstract

دیدگاه نظام‌های نوآوری بخشی، چارچوب مناسبی را برای تحلیل شکل‌گیری و تکامل صنایع مختلف ارائه می‌دهد. با وجود تفاوت‌ها و تمایزهای متعدد میان صنایع تولیدکننده محصولات مصرفی با نظام تولید انبوه و صنایع تولیدکننده محصولات و سامانه‌های پیچیده، تاکنون عمده پژوهش‌های انجام‌شده در زمینه نظام‌های نوآوری بخشی بر مطالعه صنایع تولیدکننده محصولات مصرفی با نظام تولید انبوه تمرکز کرده‌اند و پژوهش‌های اندکی یافت می‌شود که به مطالعه صنایع تولیدکننده کالاهای سرمایه‌ای و محصولات و سامانه‌های پیچیده پرداخته باشند. این مقاله قصد دارد با بکارگیری رویکردی کیفی و مطالعه موردی به مطالعه نظام نوآوری بخشی صنعت توربین‌های گازی در ایران به عنوان یک صنعت تولیدکننده محصولات و سامانه‌های پیچیده و نیز به معرفی بازیگران و کنشگران اصلی، توصیف مسیر شکل‌گیری و انباشت دانش و فناوری، شناسایی سیاست‌ها و نهادهای تأثیرگذار و تشریح شرایط بازار و تقاضا در این صنعت بپردازد. یافته‌های این پژوهش دربرگیرنده این موارد است: 1) مسیر شکل‌گیری و انباشت دانش و فناوری ساخت توربین‌های گازی، مشتمل بر قابلیت‌های فناورانه و راهبردهای کسب فناوری در بنگاه‌های سازنده توربین‌های گازی؛ 2) تنوع و پویایی سیاست‌های تأثیرگذار دولت بر شکل‌گیری و تکامل این بخش، مشتمل بر سیاست‌های راهبری، سرمایه‌گذاری، خرید و تسهیل‌گری؛ 3) ساختار انحصاری و سیاسی بازار صنعت توربین‌های گازی در ایران، مشتمل بر عرضه‌کنندگان و مشتریان (دولت) محدود و تقاضای بالا و روزافزون داخلی برای توربین‌های گازی با کاربردهای مختلف؛ 4) بررسی اثر تحریم‌های بین‌المللی بر فعالیت‌ها و اقدامات شرکت‌های ایرانی سازنده توربین‌های گازی. کلیدواژه‌ها: نظام نوآوری بخشی، محصولات و سامانه‌های پیچیده، صنعت توربین‌های گازی برای استنادات بعدی به این مقاله، قالب زیر به نویسندگان محترم مقالات پیشنهاد می‌شود: Safdari Ranjbar, M., Rahmanseresht, H., Manteghi, M., & Ghazinoori, S. (2017). Sectoral Innovation System of a Complex Product System Industry: Gas Turbine. Journal of Science & Technology Policy, 9(4), 55-70. {In Persian}.

Keywords

• نظام نوآوری بخشی
• محصولات و سامانه‌های پیچیده
• صنعت توربین‌های گازی