Rola Ducha Świętego w kaznodziejstwie protestanckim

Abstract

W obrębie protestantyzmu kaznodziejstwo traktowane jest jako główne zadanie Kościoła. Teologia luterańska widzi w kazaniu uobecnienie Chrystusa i źródło usprawiedliwiającej wiary rodzącej się ze słuchania i przyjęcia głoszonego słowa, jak też miejsce działania Ducha Świętego, który wznieca wiarę w tych, którzy słuchają Ewangelii. Dla ojca reformacji, Marcina Lutra, działanie Ducha Świętego jest ściśle związane z Ewangelią, która została przez Niego natchniona i dzięki Jego wsparciu może być w ogóle głoszona i słyszana. Zaś według Jana Kalwina, to Duch Święty jest prawdziwym nauczycielem (magister) i sprawcą (effector), który jako właściwy Autor kazania czyni zeń zbawcze wydarzenie. Przypisanie Trzeciej Osobie Boskiej istotnej roli w głoszeniu słowa Bożego zrodziło pytanie o to, co w kazaniu jest dziełem Boga, a co dziełem człowieka. Poszukiwania w tej materii takich dwudziestowiecznych teologów protestanckich jak Rudolf Bohren, Manfred Josuttis czy (późny) Karl Barth, doprowadziły do stworzenia teorii kaznodziejstwa opartej na paradygmacie pneumatologicznym. Jest ona próbą teologicznego uzasadnienia połączenia elementu boskiego i ludzkiego w kazaniu. To w Duchu Świętym, który chce działać w nas i poprzez nas (zasada teonomicznej obopólności), kaznodziejstwo, widziane jako leżące całkowicie w możliwościach Boga, staje się całkowicie rzeczą kaznodziei i rzeczą słuchacza, leży całkowicie w możliwościach człowiekazarówno w sztuce, jak i technice – pod warunkiem, że zarówno kaznodzieja, jak i słuchacz będą otwarci na Jego działanie. Homiletyka pneumatologiczna dała nie tylko odpowiedź na pytanie o stopień aktywności Boga i człowieka w procesie kazania, lecz także jeszcze wnikliwiej opisała przemożną rolę Ducha Świętego w kaznodziejstwie.

Keywords

• Duch Święty
• kaznodziejstwo protestanckie