Maslow’un İhtiyaçlar Hiyerarşisi ve Kur’an’da İnsanın Temel İhtiyaçları Karşılaştırmalı Bir İnceleme

Abstract

İnsanın temel ihtiyaçları onun davranışlarını şekillendiren en önemli unsurlardan biridir. İnsan, bu ihtiyaçlarını farkında olarak ya da olmayarak karşılama çabası içerisindedir. Nitekim giderilmeyen her bir ihtiyaç bireyin yaşamsal gelişim alanında aksamalar meydana getirir. Sürekli bir gelişim ve değişim halinde olan insanın bu seyrini sağlıklı bir şekilde tamamlaması için bu ihtiyaçların tespiti ve doğru bir şekilde karşılanması gerekmektedir. Bu çalışmada amaç, insanın gelişiminde son derece önem arz eden temel ihtiyaçları Kur’anî referansla tespit edip, bu konudaki kavramların Maslow’un kuramında yer alan ihtiyaçlarla olan benzerliklerini ve farklılıklarını ortaya koymaktır. Çalışmada nitel araştırma yöntemi ve tarama modeli kullanılmıştır. Literatür taranarak elde edilen bulgular karşılaştırmalı analiz yapılarak veriler tematik incelemeye tabi tutulmuştur. Temel ihtiyaçları belirleme hususunda Maslow’un hiyerarşisinin ihtiyaçların insan davranışlarına etkileri göz önünde bulundurulup ilgili ayetler çağdaş ve klasik tefsirler ışığında incelenip Maslow’un kuramıyla, karşılaştırma yöntemi kullanılarak bu konudaki bulgular ortaya konulmaya çalışılmıştır. Maslow'un kuramında ve Kur’an-ı Kerim’de insanın ihtiyaçlarını ele alma yaklaşım biçimleri incelendiğinde bu ihtiyaçların benzer özelliklerinin olmasının yanı sıra birtakım farklılıkların da olduğu tespit edilmiştir. Bu bulgular doğrultusunda Maslow’un ihtiyaçlar hiyerarşisi kuramının insanların tüm gereksinimlerini kapsamadığı görülmüş bunun yanı sıra Kur'an'ın insanın ihtiyaçlarını ele alma hususunda kapsamlı ve kâmil bir kaynak olduğu sonucuna varılmıştır.