سیاست‌گذاری اقتصادی (Aug 2021)
بررسی اثرات تبلیغات و اجبار به رفتار صرفه‌جویانه بر مصرف آب با توجه به تعاملات اجتماعی مصرف‌کنندگان
Abstract
کمبود منابع آب تجدیدپذیر در ایران، برخی از پژوهش‌گران را به مطالعه و بررسی سیاست‌های مناسب برای کاهش مصرف آب وادار کرده است. سیاست‌های تبلیغاتی (آگاه‌سازی مصرف‌کننده در جهت اتخاذ رفتار مناسب از روی اختیار) و سیاست‌های اجبار به داشتن رفتار صرفه‌جویانه (از طریق الزامات قانونی یا فنی مانند نصب کنتورهای هوشمند) دو نمونه از این سیاست‌ها هستند. اکثر مطالعات، تعاملات اجتماعی میان مصرف‌کنندگان آب خانگی و تغییر و تحول رفتار مصرفی آنان را در مدل‌های خود لحاظ نمی‌کنند که این امر باعث ضعف اساسی مدل می‌شود. لذا این مطالعه با مدل‌سازی تعاملات اجتماعی سعی در تدوین یک چهارچوب مبتنی بر عامل به کمک فرآیند انتشار برای بررسی بهتر رفتار مصرف آب دارد. مدل مبتنی بر عامل طراحی شده، برای مصرف‌کنندگان آب خانگی شهر شیراز و با توجه به داده‌های 1397-1384 کالیبره و از آن برای شبیه‌سازی هر یک از سناریوها برای سال‌های بعد استفاده می‌شود. نتایج نشان می‌دهد که با افزایش تبلیغات در سال شروع فرآیند شبیه‌سازی، بهبود مناسبی در نسبت افراد دارای رفتار همکارانه و مصرف در سال‌های پس از آن ایجاد خواهد شد. همچنین در مورد اجبار مصرف‌کنندگان به اتخاذ رفتار صرفه‌جویانه، نیازی به وادار کردن همه‌ی مصرف‌کنندگان (بالای یک حد مشخص مصرف) نیست بلکه بهتر است صرفا افراد با رفتار غیر همکارانه (و با مصرف بالاتر از یک حد مشخص) را مجبورکرد، زیرا پیروی از رفتار شبکه هم‌جوار باعث توزیع رفتار همکارانه در کل سیستم خواهد شد و به سبب آن صرفه‌جویی مناسبی در کل مصرف آب صورت خواهد گرفت.
Keywords
