Ψυχολογία: το Περιοδικό της Ελληνικής Ψυχολογικής Εταιρείας (Mar 2021)
Εκφοβισμός/Θυματοποίηση, προσκόλληση στο σχολείο και δοκιμή εξαρτησιογόνων ουσιών στην εφηβεία
Abstract
Τα μέχρι τώρα ερευνητικά δεδομένα δείχνουν κάποια σύνδεση της εκφοβιστικής συμπεριφοράς με το κάπνισμα, αλλά δεν δίνουν μια σαφή εικόνα αναφορικά με την εμπλοκή των εφήβων μαθητών/ριών στον σχολικό εκφοβισμό και το αν έχουν δοκιμάσει άλλες εξαρτησιογόνες ουσίες. Επιπλέον, η μειωμένη προσκόλληση στο σχολείο φαίνεται ότι συνδέεται τόσο με το αν οι συμμετέχοντες είχαν δοκιμάσει ουσίες όσο και με την εμπλοκή τους σε περιστατικά εκφοβισμού/θυματοποίησης. Ο κύριος στόχος της έρευνας αυτής ήταν να εξετάσει τη σχέση ανάμεσα στο κατά πόσο οι μαθητές/ριες είχαν δοκιμάσει ουσίες, τον σχολικό εκφοβισμό και την προσκόλληση στο σχολείο. Στην έρευνα συμμετείχαν 779 μαθητές/ριες (426 αγόρια, 353 κορίτσια) γυμνασίων και λυκείων του νομού Λάρισας. Το ερωτηματολόγιο που χρησιμοποιήθηκε αφορούσε το αν έχουν δοκιμάσει νόμιμες και παράνομες εξαρτησιογόνες ουσίες, την εμπλοκή τους σε περιστατικά εκφοβισμού/θυματοποίησης (κατηγοριοποίηση των μαθητών σε θύτες, θύματα, θύτες-θύματα και μη εμπλεκόμενους) και τον βαθμό προσκόλλησής τους στο σχολείο όπως αυτή μετριέται μέσα από τέσσερις παραμέτρους: τη δέσμευση απέναντι στο σχολείο, την αφοσίωση στο σχολείο, την εμπλοκή στις σχολικές δραστηριότητες και την πίστη στους κανόνες του σχολείου. Παρατηρήθηκε ότι όσο ισχυρότερη είναι η προσκόλληση των μαθητών/ριών με το σχολείο τόσο λιγότερο έχουν δοκιμάσει εξαρτησιογόνες ουσίες. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι θύτες και οι θύτες-θύματα είχαν δοκιμάσει εξαρτησιογόνες ουσίες περισσότερο από ό,τι τα θύματα και οι μη εμπλεκόμενοι/ες μαθητές/ριες σε περιστατικά εκφοβισμού/θυματοποίησης, ενώ καταγράφουν και χαμηλότερες τιμές στους τομείς της δέσμευσης και της αφοσίωσης. Δεν παρατηρείται στατιστικά σημαντική σχέση μεταξύ εκφοβισμού/θυματοποίησης και εμπλοκής στις σχολικές δραστηριότητες, ενώ σχετικά με την πίστη στους κανόνες του σχολείου οι υψηλότερες τιμές αφορούσαν τους/τις μη εμπλεκόμενους/ες και οι χαμηλότερες τον ρόλο «θύτης-θύμα». Τα αποτελέσματα σχολιάζονται υπό το πρίσμα των σύγχρονων ερευνητικών ευρημάτων στον τομέα του σχολικού εκφοβισμού/θυματοποίησης και προτείνονται κατευθυντήριες γραμμές για την αξιοποίησή τους σε προγράμματα παρέμβασης στον χώρο του σχολείου.
Keywords
