ارزیابی تحمل به سرمازدگی و یخ زدگی گیاه مهاجم گل گندم (Centaurea balsamita) خوسرمایی شده با شرایط بهاره

Abstract

به‌منظور ارزیابی تحمل گیاه مهاجم گل گندم خوسرمایی شده با شرایط بهاره به تنش سرمازدگی و یخ زدگی مطالعاتی به‌صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی در آزمایشگاه تحقیقاتی علف های هرز دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1393 اجرا شدند. گیاه مهاجم گل گندم در معرض ده دمای سرمازدگی و یخ زدگی (4، 2، 0، 2-، 4-، 6-، 8-، 10-، 12- و 14- درجه سانتی گراد) در دو مرحله رشدی (2 تا 4 برگی و 4 تا 8 برگی) قرار گرفتند. گیاهان تا مرحله 2 تا 4 برگی و نیز 4 تا 8 برگی در محیط طبیعی نگهداری شده و پس از گذرانیدن دوره خوسرمایی در فروردین ماه، با استفاده از فریز ترموگرادیان، تحت تیمارهای یخ زدگی قرار گرفتند. میزان پایداری غشاء سیتوپلاسمی گل گندم مورد مطالعه با استفاده از آزمون نشت الکترولیت ها مورد ارزیابی قرار گرفت، سپس دمای کشنده 50 درصد نمونه ها بر اساس درصد نشت الکترولیت ها (LT50el) تعیین گردید. درصد بقاء نیز با شمارش تعداد بوته زنده در هر گلدان مورد ارزیابی قرار گرفت. سپس دمای کشنده برای 50 درصد بقاء (LT50su) و دمای کاهنده 50 درصد وزن خشک (RDMT50) در پایان دوره بازیافت (سه هفته بعد از اعمال تیمار یخ زدگی) تعیین شد. نتایج نشان داد کاهش دما از C° 6- به C° 8- سبب کاهش معنی دار (05/0 P≤) زیست توده و درصد بقاء و همچنین افزایش معنی دار (05/0 P≤) نشت الکترولیت ها در گل گندم شد. نتایج نشان داد تحمل به سرمای گل گندم در مرحله 2 تا 4 برگی کمتر از 4 تا 8 برگی بود. بر طبق نتایج آزمایش LT50el، LT50suو RDMT50 گل گندم خوسرمایی شده با شرایط بهاره به‌ترتیب C°05/7-، C° 6/7- و C° 15/7- تعیین شد.

Keywords

• بازیافت
• دمای کاهنده 50 درصد زیست توده
• دمای کشنده 50 درصد بقاء
• دمای کشنده 50 درصد نشت الکترولیت ها