پژوهش‌های بین‌رشته‌ای ادبی (May 2020)
ده فرمانِ مالیِ اسلامی؛ تأملی بر برخی قواعد و اصولِ نظامِ مالیِ اسلامی بر اساس سیاست‌نامه نظام‌الملک
Abstract
چکیده سیاست‌نامه‌‌ی خواجه نظام‌الملک طوسی یکی از ارزشمندترین آثار سده پنجم زبان و ادبیات‌فارسی است که علاوه بر آنکه در ادبیات فارسی حائز اهمیت می‌باشد، در متون تاریخی حقوق عمومی نیز اهمیت فراوانی دارد. بخش‌هایی از این اثر، مرتبط با اصول و آیین ملک‌داری براساس شریعت است. با کنکاش در سیاست‌نامه با مفاهیم و نهادهایی مواجه می‌شویم که خواجه‌نظام‌الملک با برشمردن آن‌ها به عنوان مولفه‌های اثربخش در نظام مالی کشور، از مفاهیم و اصول موجود در نظام مالی اسلامی بهره می‌گیرد. مواردی مانند انصاف، شفافیت مالی، ممنوعیت غرر، ممنوعیت اکل مال به باطل، عدالت اقتصادی و امنیت اقتصادی از جمله‌ی این موارد است که نظام‌الملک با درنظر داشتن شریعت اسلامی، به تصویرسازی از یک نظام مالی اسلامی مطلوب پرداخته-است. بنایراین، در این پژوهش سعی می‌کنیم با یک رویکرد تاریخی و با در پیش گرفتن روش توصیفی-تحلیلی، بخشی از اصول و قواعد مالی ملک‌داری از جمله سیاست‌های مالی مورد توجه خواجه‌نظام‌الملک در سیاست‌نامه که براساس نظام‌مالی‌اسلامی است، را مورد ارزیابی قرار دهیم. کلیدواژگان: خواجه نظام‌الملک طوسی، تاریخ حقوق مالی، سیاست‌نامه، نظام مالی-اسلامی، سیاست مالی
Keywords
