طراحی مدلی برای توسعه فرهنگ پژوهش سازمانی در آموزش و پرورش (مورد مطالعه: معلمان دوره ابتدایی شهر شیراز)

Abstract

پژوهش حاضر با هدف ارایه مدلی برای توسعه فرهنگ پژوهش سازمانی در میان معلمان دوره ابتدایی انجام شد. روش پژوهش، از نوع آمیخته اکتشافی متوالی در دو بخش کیفی و کمی صورت گرفت. در بخش کیفی از طریق مصاحبه نیمه‌ساختاریافته با 14 نفر از پژوهشگران و صاحب‌نظران که به شیوه نمونه‌گیری هدفمند و با تکنیک ملاک محور انتخاب شده بودند، ابعاد و مؤلفه‌های مدل شناسایی شد. در بخش کمی، جامعه آماری پژوهش کلیه معلمان دوره ابتدایی چهار ناحیه آموزش و پرورش شهر شیراز در سال تحصیلی 1399 به تعداد 6022 نفر بودند که تعداد 361 نفر بر اساس فرمول کوکران و به روش نمونه‌گیری تصادفی ساده به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار پژوهش در بخش کیفی، مصاحبه باز با مشارکت کنندگان و بررسی اسناد بالادستی و در بخش کمی، پرسشنامه محقق ساخته بر اساس یافته‌های بخش کیفی بود. برای تایید روایی محتوا از دیدگاه اساتید و برای بررسی روایی سازه از تحلیل عاملی تاییدی استفاده شد. پایایی ابزار نیز به شیوه پایایی ترکیبی محاسبه گردید. تحلیل داده‌های بخش کیفی به روش تحلیل تفسیری از نوع مضمون و تحلیل داده‌های بخش کمی با آزمون‌های تی‌تک‌نمونه‌ای، تحلیل عاملی تاییدی و معادلات ساختاری به کمک نرم‌افزارهای SPSS 26 وLizrel 8 صورت گرفت. یافته‌های بخش کیفی نشان داد پنج عامل (فردی، سازمانی، فراسازمانی، برنامه‌ای و اطلاعاتی) با پانزده مؤلفه در طراحی مدل منظور گردیده است. نتایج بخش کمی نیز نشان داد که عوامل اطلاعاتی و برنامه‌ای از نظر اهمیت از دید معلمان بالاتر از سایر عوامل می‌باشند. همچنین برازندگی مدل تایید شد.

Keywords

• اقدام‌پژوهی
• درس‌پژوهی
• برنامه درسی
• شایستگی پژوهشی معلم