Aktualności Neurologiczne (Dec 2014)
Rozwarstwienie tętnicy kręgowej – etiologia, objawy i leczenie
Abstract
Rozwarstwienie tętnic dogłowowych w odcinku zewnątrzczaszkowym odpowiada za 2–3% wszystkich udarów niedokrwiennych i 20% incydentów niedokrwiennych w populacji osób poniżej 45. roku życia. Rozwarstwienie tętnicy kręgowej występuje stosunkowo rzadko, z roczną częstością 1–1,5 na 100 tys. osób, ale wiąże się z poważnymi konsekwencjami. Obraz kliniczny jest bardzo niespecyficzny i zróżnicowany. Najczęstszy objaw to nagły, jednostronny ból głowy, któremu może towarzyszyć ból szyi. Wymienia się także zawroty głowy o charakterze układowym i nieukładowym oraz objawy wynikające z udaru bądź przejściowego niedokrwienia w tylnym obszarze unaczynienia mózgu, gdy rozwarstwienie dotyczy odcinka zewnątrzczaszkowego naczynia, lub krwotoku podpajęczynówkowego – w przypadku rozwarstwienia wewnątrzczaszkowego odcinka tętnicy kręgowej. Etiologia rozwarstwienia jest różnoraka, związana z wieloma czynnikami. Wyodrębnia się rozwarstwienie urazowe, spowodowane najczęściej tępym urazem głowy i/lub szyi, oraz rozwarstwienia spontaniczne (samoistne). W przypadku rozwarstwienia samoistnego bierze się pod uwagę czynniki naczyniowe i genetyczne oraz zaburzenia w budowie ściany naczynia związane z chorobami tkanki łącznej. W przypadku podejrzenia rozwarstwienia tętnicy kręgowej rozpoznanie ustala się na podstawie wywiadu, objawów klinicznych i badań obrazowych. Złotym standardem diagnostycznym pozostaje klasyczna angiografia naczyń dogłowowych, a wśród badań nieinwazyjnych angiografia tomografii komputerowej wykazuje 100-procentową swoistość i czułość. W większości przypadków rozwarstwienie tętnicy kręgowej w odcinku zewnątrzczaszkowym wiąże się z dobrym rokowaniem. Leczenie ma charakter zachowawczy i obejmuje terapię lekami przeciwzakrzepowymi lub przeciwpłytkowymi. Leczenie chirurgiczne i wewnątrznaczyniowe stosuje się w określonych grupach pacjentów. Co ważne, nietypowe objawy kliniczne w początkowym okresie rozwarstwienia naczynia utrudniają diagnozę. Rozwarstwienie tętnicy kręgowej powinno być brane pod uwagę w przypadku udaru mózgu u osoby młodej, mimo niecharakterystycznych objawów i braku urazowego wywiadu.
Keywords
