Türkiye Ortadoğu Çalışmaları Dergisi (Oct 2016)
Dış Politika Aracı Olarak Yaptırımlar: İran’a Uygulanan Yaptırımların Etkileri
Abstract
Yaptırımların dış politika aracı olarak kullanılması ve etkin birer araç olup olmadığı literatürde tartışılan konular arasında yer almaktadır. Söz konusu tartışmaların yakın zamandaki en canlı örneği İran’a uygulanan yaptırımlar üzerinden gerçekleştirilmiştir. Bazı kesimler yaptırımların etkisiz bir araç olduğunu ve İran’a uygulanan yaptırımların da buna örnek teşkil ettiğini öne sürerken diğer bir kesim bunun aksini iddia etmektedir. Bu çalışmada öncelikle dış politika aracı olarak yaptırımlar ile alakalı literatürdeki tartışmalara değinilerek yaptırımların hangi şartlar altında başarılı birer araç olabileceği ortaya konulmuş ve yaptırımların etkinliğini belirleyen faktörler sıralanmıştır. Bu çerçevede nükleer sorunun ortaya çıkmasıyla birlikte 2002 yılı sonrası İran’a uygulanan yaptırımların etkileri incelenmiştir. Yaptırımların İran üzerindeki ekonomik etkileri ve bu etkilerle bağlantılı olarak İran iç siyasetini, nükleer programını nasıl etkilediği analiz edilmiştir. Son olarak nükleer anlaşmadan hareketle yaptırımların belirli şartlar altında etkili birer araç olup olmadığı İran örneği üzerinden tartışılmıştır.
