بررسی اثر روش‌های تامین مالی دولت بر رشد اقتصادی در ایران: رهیافت مارکوف - سوئیچینگ

Abstract

با توجه به این‌که آثار روش‌های مختلف تامین مالی دولت در یک اقتصاد مشابه نبوده و این روش‌ها می‌توانند به‌گونه‌ای متفاوت متغیرهای کلان اقتصادی نظیر رشد اقتصادی را تحت تأثیر قرار دهند، مطالعه حاضر با استفاده از داده‌های دوره زمانی 1352-1397 و الگوی مارکوف – سوئیچینگ به بررسی اثرگذاری روش‌های مختلف تامین مالی دولت بر رشد اقتصادی ایران پرداخته است. یافته‌های این مطالعه نشان می‌دهد که نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی در هر دو رژیم رکود و رونق شناسایی شده، اثر مثبتی بر رشد اقتصادی دارد، اگرچه این اثرگذاری در رژیم رکود به لحاظ آماری معنادار نبوده است. همچنین و بر اساس یافته‌های این مطالعه، نسبت درآمدهای نفتی دولت به تولید ناخالص داخلی در هر دو رژیم شناسایی شده اثر منفی و معناداری بر رشد اقتصادی داشته که این مسأله به نوعی تاییدی بر نظریه پارادوکس فراوانی و یا پدیده نفرین منابع در اقتصاد ایران است. نهایتاً، یافته‌های این مطالعه نشان داد که نسبت بدهی دولت به تولید ناخالص داخلی در هر دو رژیم شناسایی شده اثر منفی و معناداری بر رشد اقتصادی طی دوره تحت بررسی داشته که این اثرگذاری منفی می‌تواند ریشه در این واقعیت داشته باشد که استقراض دولت در ایران بجای آن‌که صرف انجام سرمایه‌گذاری‌های بهره‌ور و ایجاد زیرساخت‌های لازم شود صرف جبران کسری‌های بودجه ساختاری می‌شود. در ضمن، یافته‌های این مطالعه نشان داد که نرخ رشد سرمایه‌گذاری، نرخ رشد جمعیت و نرخ رشد صادرات اثر مثبت، معنادار و محسوسی بر رشد اقتصادی ایران داشته است.

Keywords

• تامین مالی
• مالیات
• نفت
• بدهی دولت
• مارکوف – سوئیچینگ (ms)