اثر محلول‌پاشی اوره، پرولین و اسید آسکوربیک روی خصوصیات فیزیولوژیکی، عملکرد علوفه یونجه زرد (Melilotus officinalis L.) تحت شوری

Abstract

به­منظور بررسی اثر محلول‌پاشی اسمولیت­ها (پرولین و اسید آسکوربیک) و اوره بر عملکرد، رنگیزه­های فتوسنتزی، تجمع اسمولیت­ها و کیفیت علوفه یونجه­زرد (شبدر شیرین) (Melilotus officinalis L.)، در شرایط شور و غیرشور، آزمایشی به‌صورت اسپلیت پلات در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال­های زراعی 1396 و 1397 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه ارومیه اجرا گردید. فاکتور اصلی شامل خاک شور و غیرشور و فاکتور فرعی شامل محلول‌پاشی با اسمولیت­ها، اوره و شاهد (اسپری آب) بود. در این تحقیق، خاک شور ( dS.m-17/6) و خاک غیرشور ( dS.m-19/0) به­عنوان فاکتور اصلی و محلول‌پاشی اسمولیت­ها (پرولین (20 میلی­مولار) و اسید آسکوربیک (پنج میلی­مولار)) و اوره (46 درصد نیتروژن: 10 گرم در لیتر) و شاهد (اسپری آب) به­عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شدند. در شرایط شور، عمکرد زیست‌توده (بخش رویشی گیاه) و عملکرد دانه نسبت به شرایط غیرشور کاهش یافت و از طرفی، در هر دو شرایط، محلول‌پاشی اوره میزان عملکرد را افزایش داد. واکنش اجزای کیفیت علوفه به شوری متفاوت بود؛ شوری میزان فیبر محلول در اسید، فیبر محلول در آب و خاکستر کل را نسبت به شرایط غیرشور افزایش داد، امّا میزان پروتئین­خام، ماده­ خشک قابل هضم، کربوهیدرات­های محلول در آب و الیاف خام در شرایط غیرشور بیشتر بود. در شرایط شور، اوره بیشترین تأثیر را بر فیبر محلول در اسید و فیبر محلول در آب داشت. به‌طور کلی، عملکرد در شرایط شور کمتر از شرایط غیرشور بود و در هر دو شرایط، اوره بیشترین تأثیر را بر عملکرد داشت، از طرفی، اثر محلول‌پاشی بر کیفیت علوفه متفاوت بود، به­طوری‌که کیفیت برخی اجزا را کاهش و برخی دیگر را افزایش داد.

Keywords

• اسمولیت
• تنش
• رنگیزه‌های فتوسنتزی
• کیفیت علوفه