Demokracja – wybrane aspekty problemów definicyjnych i argumentacyjnych

Abstract

Niniejszy artykuł jest przeglądem głównych problemów definicyjnych i argumentacyjnych debaty nad demokracją. W pracy przedstawiono złożoność pojęcia demokracji oraz analizie poddano główne argumenty w dyskusji na temat fundamentalnych zasad, na których opierają swoją działalność współczesne państwa. Odwołano się ponadto do wskaźników jakości demokracji, w oparciu o najnowsze raporty Freedom House: „Freedom in the world 2022” oraz Economist Group: „Democracy Index 2021”, które służą określaniu poziomu demokracji w poszczególnych państwach, pokazując jednocześnie postępujące tendencje odwrotu od demokracji w różnych regionach na świecie. Celem artykułu było usystematyzowanie wiedzy w obszarze głównych problemów definicyjnych i argumentacyjnych debaty nad demokracją i zasadami demokratycznymi. Potwierdzając jednocześnie tezę, że ustrój polityczny danego państwa jest demokratyczny w takim stopniu, w jakim realizowane są w nim fundamentalne zasady charakterystyczne dla krajów demokratycznych w postaci: suwerenności narodu, pluralizmu politycznego, podziału władzy i zasady państwa prawa. Przy czym w XXI wieku możemy zaobserwować nasilenie niebezpiecznego trendu – instrumentalnego podejścia do stosowania zasad demokratycznych oraz nadużywania słowa demokracja, które stało się użytecznym hasłem pomagającym realizować interesy polityczne i gospodarcze.

Keywords

• demokracja
• demokratyzacja
• zasady demokratyczne
• wskaźniki jakości demokracji