Ayhan Ak, İslâm Hukukunun Sabiteleri Kâsânî’ye Göre İcmânın Teorisi ve Pratiği, Samsun: Üniversite Yayınları, 2020, 293 Sayfa, ISBN: 9786054896745

Abstract

İcmâ, Hz. Peygamber’den sonra bir devirdeki müçtehitlerin şer’î-amelî bir konunun hükmü üzerinde fikir birliği etmeleri demek olup, fukahânın neredeyse tamamına göre Kur’an ve sünnetten sonra “edille-i şer’îyye”nin üçüncüsüdür. İslâm hukuk sistematiğinde icmâ delilinin temel amacı, sabitleme yani dinin dokunulmazları ve değişmezleri olan sabitelerini ortaya koymak olarak değerlendirilir. Nitekim üzerinde içtihad edilen bir konuda icmâ gerçekleşmiş ise, artık o mesele içtihadî olmaktan çıkmış ve üzerinde hüküm kesinlik boyutuna ulaşmış olup artık o mesele için o dönem zarfında tekrar içtihad yoluna gidilmesi doğru bulunmamaktadır. Bunun sonucunda o mesele için sabite meydana gelmiş ve meseleye ait hüküm tartışmaya kapanmıştır. Bu itibarla bu tür hükümlerin (sabitelerin) tekrar tartışmaya açılması demek, dinin özünün tartışılması demek olacaktır. Müslümanlar için bu denli bağlayıcılığı olan icmâ konusu, İslâm hukukçuları tarafından gösterilen ehemmiyetine binaen titizlikle incelenmiş ve bu konuda çok sayıda eser kaleme alınmıştır. Bu çalışmalardan biri de Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi İslâm Hukuku Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Ayhan AK’a ait “İslâm Hukukunun Sâbiteleri Kâsânî’ye Göre İcmanın Teorisi ve Pratiği” adlı kitaptır. Bu yazıda Ayhan AK’ın adı geçen eserinin, alana yaptığı katkı, taşıdığı değer, güçlü ve zayıf yönleri gibi hususları değerlendirilecektir.