Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (Feb 2015)
AHS –VZA Yöntemi ile Tedarikçilerin Performans Değerlendirmesi: Beyaz Eşya Sektöründe Bir Uygulama
Abstract
Türkiye’nin önemli sektörlerden biri olan beyaz eşya sektörü, son yıllarda yaşanan teknolojik gelişmeler ve küreselleşme ile birlikte değişen rekabet koşullarından son derece etkilenen sektörler içerisinde yer almaktadır. Diğer sektörlerde olduğu gibi beyaz eşya sektöründe de alıcı-tedarikçi ilişkileri yönetim uygulamaları, rekabet ve çevresel şartlar altında pazar ihtiyaçlarının hızlı şekilde karşılanma gerekliliğine bağlıolarak değişiklikler göstermektedir. Özellikle, uzun dönemli müşteri-tedarikçi ilişkileri geçmişte sıklıkla kullanılan kısa dönemli ilişkilerin yerini almıştır. Bununla birlikte, koordinasyon ve tedarikçilerle kurulan stratejik ortaklıklar önemli bir hale gelmiştir Perona ve Saccani, 2004; 189-190 . Böylece ana üreticiler OEM Original Equipment Manufacturers ile hammaddelerin tedarik edildiği hammadde ve parça üreticileri arasındaki ilişkilerde entegrasyon ön plana çıkmıştır. Bu nedenle, beyaz eşya sektöründe faaliyet gösteren üretici firmalar için tedarik zincirinin doğru şekilde kurulması, tedarikçilerle iyi ilişkiler geliştirilmesi ve tedarikçilerin performansetkinliklerinin ölçülmesi önem kazanmıştır. Bu çalışmanın amacıda, Türkiye’de beyaz eşya sektöründe faaliyet gösteren bir firmanın tedarikçilerinin performanslarının ölçülmesi ve değerlendirilmesidir. Araştırmanın beyaz eşya sektöründe yapılmasının nedeni; sektörün son yıllarda gelişme potansiyeli göstermesidir. Bu bağlamda, firmaların böyle bir potansiyele sahip bir sektörde başarıyıyakalayabilmeleri tedarikçileriyle son derece uyumlu çalışabilmelerinden geçmektedir. Bu nedenle, uygun tedarikçilerin seçimi ve değerlendirilmesi son derece önemli faaliyetler olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu açılardan araştırmanın bulgularısektördeki gerek tedarikçi gerek satın alan konumdaki firmalar için yararlıve kullanışlısonuçlar ortaya koyabilecektir. Bununla birlikte, araştırmanın çıktılarıtedarikçi seçim, değerlendirme ve geliştirme süreçlerinde kullanılabilecek faktörleri içermesi açısından sektörde faaliyet gösteren diğer firmalara da yol gösterici olacaktır. Bu kapsamda uygulama süreci üç aşamadan oluşmuştur. İlk olarak Beyaz eşya sektöründe alıcı-tedarikçi ilişkileri kapsamında tedarikçilerin performansının değerlendirmesinde kullanılan tedarikçi seçim kriterleri belirlenecek, daha sonra kriterlerin önem düzeyleri çok kriterli karar verme tekniklerinden biri olan AHS yardımıyla belirlenecek ve son olarak öncelikli kriterler seçilen VZA modeline dahil edilerek, firma tedarikçilerinin performanslarıdeğerlendirilmeye ve öneriler getirilmeye çalışılacaktır.
