Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi (Jun 2023)
Musaca Nekropolü Kazıları Cam Buluntuları
Abstract
Manisa ili Akhisar ilçesi Musaca mahallesi 103 ada, 1-2 parsellerde Gürdük Barajı yol güzergahı ve etki alanında, yol çalışmalarında tespit edilen nekropol alanında Manisa Müze Müdürlüğü’nce kurtarma kazılarında 34 mezar içerisinde 47 yetişkin bireye ait iskelet tespit edilirken, alanda bebek/çocuk mezarına rastlanmamıştır. Bebek/çocuk mezarlarının bulunmamış olması Thyateira kazılarında sadece çocuklara ait mezarların tespit edildiğinden, buradaki çocuk mezarlarının olasılıkla başka bir alanda olduğu ile açıklanmıştır. Musaca mahallesinin antik yerleşimi hakkında herhangi bir bulguya ulaşılamamıştır. Antik Dönem’de Polis’lerin hinterlandı dâhilinde ki tarımsal yerleşimler Kome olarak adlandırılmaktadır. Nekropolün 15 km güney batısındaki Thyateira “Akhisar” antik kenti varlığı olası Musaca yerleşim yerinin, Thyateira antik kentinin bir komesi olduğu anlaşılmaktadır. Nekropoldeki mezarlar basit toprak ve sandık mezar olarak iki grup altında değerlendirilmiş olsa da mezarların taş kapaklarının aynı olduğu anlaşılmıştır. Mezarlarda ele geçen cam buluntular unguentarium ve şişe olarak iki grupta değerlendirilmiştir. Buluntular ölü gömme ritüeli içerisinde libasyon ile ilişkilendirilmiştir. Mezarlardan ele geçen cam buluntular genel olarak MS 2-3. yüzyıllar arasına tarihlendirildiğinden, Musaca Nekropolü’nün kullanım dönemleri için de bu tarih aralığını vermek mümkündür. Tespit edilen cam formlarının Anadolu’nun genel cam tipolojisiyle uyumlu olduğu görülürken; şamdan biçimli unguentariumların yerel özellikler gösterdiği anlaşılmaktadır. Kırsal bir yerleşimdeki mezarlarda ele geçen cam eserlerin birebir benzerlerinin Bergama ve Tire gibi koleksiyonlarda belgelenmiş olması Batı Anadolu’da bu formların yaygın olarak kullanıldığını göstermektedir. Nekropolün yerleşim yeri tespit edilemediğinden kırsal alanda yaşayan halkın ekonomik durumu hakkında kesin yargıda bulunmak mümkün olmamakla birlikte mezar hediyesi olmayan örneklerin fazlalığı ve hediye bulunan mezarlardaki hediye sayısının azlığı, ekonomik seviyenin çok da iyi olmadığına da işaret etmektedir.
Keywords
