هنر و تمدن شرق (Dec 2021)
نقدی بر زیباییشناسی از دیدگاه سنتگرایان (فریتهوف شوان، بورکهارت، رنه گنون، کوماراسوامی و سید حسین نصر)
Abstract
زیبایی بهعنوان جوهر هنر، همواره مورد توجه متفکران، هنرشناسان و فلاسفه بوده است. سنتگرایان نیز به زیباییشناسی بهطور مستقیم و گاه ضمنی، پرداختهاند. سنتگرایی، جریان فکری قرن بیستم میلادی در غرب است که توسط گنون، کوماراسوامی و شوان آغاز شد و با بورکهارت و در ایران با سید حسین نصر ادامه پیدا کرده است. در پژوهش پیش رو، با رویکردى شناختى، به بیان نظریاتی چند از فلاسفه و سپس به بیان آراء پنج تن از اندیشمندان سنتگرا، در امر زیباییشناسی پرداخته، آنگاه با فرض اینکه، آراء سنتگرایان در باب زیبایی، دارای ایهام و تناقضات آشکار همراه با منطقگریزی، بیان احساسی و عاری از واقعیت و حقیقت است، به نقد و ارزیابی این آراء و تفکرات پرداخته شده است. بهطورکلی، تعریفی که از زیبایی توسط فلاسفة عهد قدیم بیان شده، غالباً قائمبهذات بوده و توجه به امور محسوس دارد، و تعریف سنتگرایان از زیبایی، بیانی مبهم، احساسی و سرشار از تناقضگویی است که مصادیق آن را به معماری و سایر هنرها تعمیم دادهاند که حتی در موارد زیادی این تعریف به حاشیه رفته و دچار ایهام و ابهام نیز شده است؛ اما این مبحث که بسیاری از سنتگرایان زیبایی را به حقیقت تعبیر کردهاند، امری انکارناپذیر است.
Keywords