Bulletin of the Mineral Research and Exploration (Dec 2017)
GÖRGÜ (YEŞİLYURT) Pb – Zn MADENİ ÇEVRESİNDE YETİŞEN Pb-Zn-Cd AKÜMÜLATÖR BİTKİLER, MALATYA, TÜRKİYE
Abstract
Görgü kurşun-çinko (Pb-Zn) cevherleşme alanında yetişen, Astragalus pycnocephalus Fischer ve Verbascum euphraticum L. bitkilerinin kök ve dallarında bulunan Cd, Pb ve Zn element konsantrasyonlarının belirlenmesi için bir çalışma yapılmıştır. Bu bitkilerden 30 adet ve üzerinde yetiştiği topraktan 30 adet olmak üzere toplam 60 adet örnek toplanmıştır. Elde edilen analiz sonuçları istatiktiksel olarak değerlendirildiğinde, bitki-toprak arasındaki korelasyon katsayı (r) grafi klerine göre, (A. pycnocephalus) toprak-kök (Cd, r =0.77), toprak-dal (Cd, r =0.86) ve toprak-dal (Pb, r =0.77) arasında pozitif korelasyon görülmesi, bu bitkilerin belirtgen bitkiler olabileceğini ve Cd ve Pb metallerince kirletilmiş toprakların iyileştirilmesinde de kullanılabileceği anlamına gelebilir. Bu çalışmada, kirlilikten etkilenmiş alanlardan alınan bitkilerin metal konsantrasyonları kirlilikten etkilenmemiş alanlardan alınan bitkilere göre mislilik anlamında kullandığımız “kat” değerleri toplam 44 örnekte oldukça yüksektir. Geçiş faktörü, bazı örnek lokasyonlarında 1’in üzerinde olup, 0.13 ile 2.07 aralığında değişmektedir. Zenginleşme katsayısı V11 nolu lokasyon dışında 1’den büyüktür. A. pycnocephalus ve V. Euphraticum bitkileri, bazı lokasyonlarda geçiş faktörüne (>1), zenginleşme katsayısına (>1), kat değerlerine (10-500) ve element konsantrasyon değerlerine (Cd>100 mg/kg, Pb>1000 mg/kg ve Zn>10000 mg/kg) göre, Cd, Pb ve Zn elementleri için akümülatör/hiperakümülatör olarak tanımlanabilir.
Keywords
