Pizhūhish/hā-yi Irtibāṭī (May 2023)
سیاست‌پژوهی گسترش سواد رسانه‌ای در آلمان، انگلستان، هند، و (اردن)
Abstract
مقاله حاضر روایتی تاریخی از تجربه سیاستگذاری در حوزه سواد رسانه‌ای در چهار کشور ارائه می‌دهد. دو کشور آلمان و انگلستان، به‌عنوان کشورهای پیشرو در حوزه سیاستگذاری‌های ارتقای سواد رسانه‌ای و دو کشور هند و اردن، به‌عنوان کشورهای مشابه با ایران انتخاب شده‌اند. نتایج این مطالعه تاریخی ـ تطبیقی نشان می‌دهد که سیاستگذاری‌های ارتقای سواد رسانه‌ای در کشورهای پیشگام، به مرحله آموزش‌های همگانی سواد رسانه‌ای رسیده است. در ادامه، نگاه به مخاطب در سیاست‌های ارتقای سواد رسانه‌ای کشورهای پیشرو در حوزه سواد رسانه‌ای، از مخاطب منفعل به مخاطب فعال و در نهایت، مخاطب به‌منزله شهروندی کارآمد و مسئول تبدیل شده است. در مقابل، در دو کشور در حال توسعه و مشابه به ایران، سیاستگذاری ارتقای سواد رسانه‌ای هنوز در پارادیم «مهندسی فرهنگی» و الگوهای سیاستی «دستوریِ از بالا به پایین» درجا می‌زند. در بخش نهایی مقاله حاضر، از «دانشی فرهنگی» سخن به میان می‌آید. این دانش فرهنگی از دل ارتقای سواد رسانه‌ای شهروندان ایرانی و از خلال ارتقای مداوم آگاهی‌های سیاسی ـ اجتماعی آنان حاصل می‌شود؛ دانشی که شکل‌گیری و انباشت آن، نیازمند فراوری از پارادایم رسانه‌ای حمایت‌گرایانه‌ای است که بر فضای رسانه‌ای کشور حاکم است.
Keywords
