e-Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi (Dec 2021)
Müzakereci öğretim yaklaşımına ilişkin bir derleme
Abstract
Bu çalışma, müzakereci yaklaşımın tanımını, tarihsel gelişimini, müzakereci demokrasi ve müzakereci pedagoji uygulamaları ile yükseköğretim ve öğretmen yetiştirme süreçlerindeki uygulamalarını betimlemiştir. Müzakere ve müzakereci yaklaşımlar, siyasetten ekonomiye, eğitimden pazarlamaya kadar birçok alanda uygulanmıştır. Müzakere, farklı bakış açıları arasında fikir alışverişi olan tartışma ve diyaloglardan farklı olarak, alternatiflerin derinlemesine düşünülmesi ve nihayetinde seçimler yapılması yoluyla zor olan değişimlerle yüzleşmeyi sağlamaktadır. Grup içerisinde gerçekleşen tartışmalar sonucunda yapılan bireysel seçimler, biliş ötesi ile birlikte duyuşsal davranışların da gelişmesine katkı sağlamaktadır. Müzakareci yaklaşım, özelde bireysel farkındalığa, genelde toplumsal uzlaşıya hizmet etmektedir. Aynı şekilde müzakereci yaklaşım, küreselleşmenin ve pandeminin etkisiyle her düzeydeki eğitim talepleri ve sürecin yeniden ele alınması, evrensel perspektifi öncellemesi, çok kültürlülüğe, çok dilliliğe, farklı görüş ve yaklaşımlara toleranslı olmayı gerektirmesi ve son çeyrek yüzyılda sosyal-duygusal öğrenmeye hizmet etmesi açısından diğer öğretim yaklaşımlarından ayrışarak özgünlüğünü ortaya koymaktadır. Dolayısıyla müzakereci demokrasi sürecinde, vatandaşlar belirli konu veya kararları müzakere ederken, konular hakkında daha fazla bilgi sahibi olmayı, karşıt görüşlere saygı duymayı ve daha fazla kamusal argümanlar kullanmayı sağlamaktadır. Özellikle, öğretmen eğitimi sürecinde kullanılması sonucunda oluşan çarpan etkisinin, toplumsal yapılanmaya olumlu etkileri olacağı düşünülen müzakereci öğretim yaklaşımı, bu çalışmada kuramsal olarak yapılandırılmaya çalışılmıştır. Bu süreç, doküman incelemesi ile gerçekleştirilmiş olup, nitel betimsel analiz yöntemi kullanılmış ve yedi ayrı tema elde edilmiştir. Bu temalar; tarihsel gelişim çerçevesinde müzakereci yaklaşım, müzakere, müzakereci demokrasi, müzakereci pedagoji, müzakereci eğitim programları, yükseköğretimde müzakereci yaklaşım ve öğretmen eğitiminde müzakereci yaklaşım olarak ifade edilmiştir. Literatür taraması sonucunda, müzakereci öğretim yaklaşımının, formal öğrenme ortamlarında etkili olarak kullanılabildiği, demokratik perspektife sahip bireylerin yetiştirilmesine ve demokratik toplum oluşumu sürecinde etkili olarak kullanılabileceği sonucuna ulaşılmıştır.
Keywords
