„Wieczny jak piramidy pomnik nieśmiertelnej pamięci”. Uwagi o epitafijnej funkcji portretu trumiennego w okresie nowożytnym

Abstract

Artykuł poświęcono dotychczas nieopracowanej w literaturze przedmiotu kwestii funkcji, jakie portret trumienny spełniał po pochówku. Wizerunek zmarłego zawieszany w przestrzeni sakralnej utrwalał pamięć o nim oraz podkreślał jego „obecność” w czasie liturgii. Podstawą analiz są przede wszystkim inskrypcje identyfikujące zmarłego, towarzyszące wizerunkowi, przeważnie umieszczane na osobnych blachach mocowanych z portretem do trumny. Teksty te często mają formę panegiryku, a zawierają zwroty adresowane głównie do uczestników praktyk religijnych już po pochówku. Inskrypcje odzwierciedlają odmienne wizje zaświatów u katolików i protestantów.

Keywords

• kultura staropolska
• portret trumienny
• portret epitafijny
• epitafium
• missae pro defunctis
• chorągiew nagrobna