Yaşadıkça Eğitim (Sep 2024)

Liderliğin Ortaya Çıkışını Anlamak: Sosyal Kimlik ve Psikososyal Gelişime Odaklanan Yaklaşımların İncelenmesi

  • Ömer Külhancı,
  • Serap Akfirat

DOI
https://doi.org/10.33308/26674874.2024383758
Journal volume & issue
Vol. 38, no. 3
pp. 677 – 701

Abstract

Read online

Bu derleme, çocukluk döneminde liderliğin ortaya çıkışını ve gelişimini, özellikle benlik ve sosyal kimlik oluşumunun psiko-sosyal gelişimle olan etkileşimine odaklanarak eleştirel bir şekilde incelemektedir. Liderlik, genellikle müstakil bir beceri olarak görülse de bu bakış açısı sosyal ve psikolojik faktörlerin önemli etkilerini dikkate almamaktadır. Bu derlemede, dört gelişimsel yaklaşımın, Gelişimsel Gruplararası Kuramının, Sosyal Kimlik Gelişim Kuramının, Sosyal Akıl Yürütme Gelişim Modelinin ve Gelişimsel Öznel Grup Dinamikleri Modelinin, çocuklarda liderlik gelişimine ilişkin kuramsal açıklamaları ve araştırma bulguları sunulmaktadır. Bu yaklaşımların sosyal kimlik gelişim süreçlerinin sonuçları olarak liderlik motivasyonlarının ve davranışlarının ortaya çıktığı örüntüleri aydınlatmadaki rolü eleştirel bir şekilde değerlendirilmektedir. Bu kuramların ortak noktaları, grup süreçleri içerisinde ortaya çıkan liderliğin, olumlu benlik motivasyonuna dayandığı, gerçekliği anlama arayışı ile kavrayabilme becerisine ve sosyal çevreden bilgi toplama kapasitesine sahip olmayı gerektirdiğini öne sürmeleridir.

Keywords