Bulletin of the Mineral Research and Exploration (May 2018)
Üç Boyutlu cevher kütle modellemesi yardımı ile bir maden galerisinin planlanması: Çulfa Çukuru Pb- Zn-Cu-Ag yatağından örnek bir çalışma
Abstract
Çulfa Çukuru Pb-Zn-Cu-Ag cevherleşmesi, Biga Yarımadası’nda Sakarya zonuna ait metamorfitler ile metamorfit-volkanik kayaç dokanakları boyunca ortaya çıkmıştır. Bu kayaçların dokanakları ve kırık-çatlak düzlemleri boyunca gelişmiş baz metal (Pb-Zn-Cu-Ag±Au) cevherleşmeleri, kalksilikatik kayaç toplulukları içerisinde damar, mercek, saçınımlı cevher geometrileri şeklinde gözlenmektedir. Baz metal cevherleşmeler esas olarak yan kayaç (litoloji) kontrollü olup genellikle rekristalize kireçtaşları ile ilişkili olarak bulunmaktadır. Bu çalışmada Kalkım (Çanakkale) ilçesinin 20 km güney-güneydoğusunda yer alan Çulfa Çukuru bölgesine ait topoğrafik veriler yardımı ile yeryüzü ve yine bu bölgede gözlenen Pb-Zn yatağında yapılmış olan 42 adet yer üstü ve yer altı sondajlarında kesilen cevherli zonlar ve bunlara ait %Pb ve %Zn değerleri modellenmiştir. Yüzey ve yeryüzü verileri sırasıyla “Krigleme” ve “Ters Mesafe Ağırlıklı” yöntemlerle interpole edilmişlerdir. Yapılan her iki modelleme çalışması da çapraz doğrulama yöntemi ve tahmin hataları ile denetlenmiştir. Bu çalışmadan elde edilen %Pb ve % Zn verilerinden, işletme sınırı üzerinde kalan alanlar 4 farklı sektöre ayrılarak kesişim alanları tespit edilmiştir. Bunların yer altındaki konumları da kullanılarak muhtemel galeri hatları belirlenmeye çalışılmış ve 450 katı için de yorumlanmış bir galeri haritası çizilmiştir. Yapılan bu modelleme çalışması, bir bölgede açılacak olan maden galerilerinin planlanmasına yardımcı olmaktadır. Ayrıca günün koşullarında meydana gelebilecek önemli değişikliklere göre (örn. maliyetlerin artması ya da azalması, metal fiyatlarındaki değişiklikler) işletme sırasında da modeller üzerinde değişiklik yapılabilinir.
Keywords
