سیاست علم و فناوری (Mar 2008)
پیشبینی منابع انسانی متخصص مورد نیاز ایران در عرصة مهندسی فنّاوری اطلاعات در برنامة چهارم توسعة کشور
Abstract
در جهان امروز، فنّاوری اطلاعات به عنوان مهمترین رکن توسعه جوامع بشری محسوب شده و روز به روز برشتاب حرکت جوامع از دوران صنعتی به عصر اطلاعات افزوده میشود. مطالعات انجام شده دربارة برنامههای توسعة اغلب کشورها، نشـانگر محوری بودن نقش فنّاوری اطلاعات دراینگونه برنامههاست و در این میان توسعة منابع انسانی متخصص به عنوان مهمترین عامل برای نیل به چنین هدفی محسوب میشود. در مقاله حاضر نتیجة طرح پژوهشی نیازسنجی منابع انسانی متخصص کشور در عرصة مهندسی فنّاوری اطلاعات مورد توجه قرار می گیرد؛ به همین دلیل ابتدا با ارائة تعریفی ازفنّاوری اطلاعات و نیروی کار آن، به بررسی روشهای پیشبینی منابع انسانی اشاره میشود و سپس با انتخاب یکی از روشهای یاد شده و با ترازیابی کشورهای مشابه ایران با توجه به شاخصهای مختلف اقتصادی و اجتماعی، مدلی برای پیش بینی نیروی انسانی متخصص در زمینه های مهندسی مرتبط با فنّاوری اطلاعات در ایران ارائه می گردد. در پایان با مقایسة نتایج حاصل از این مدلسازی با نتایج کشورهای تراز به نقاط ضعف و قوت آن اشاره می شود. نتایج این تحقیق از آن حکایت دارد که سالیانه حدود پنج هزار نیروی انسانی متخصص باید در رشتههای برق، الکترونیک، کامپیوتر و مخابرات در مقاطع تحصیلی مختلف تربیت و به بازار کار کشور عرضه گردد. با احتساب رشتههای جدیدی همچون دولت الکترونیکی، تجارت الکترونیکی، جامعه شناسی و فنّاوری اطلاعات، یادگیری الکترونیکی و نظایر آن که بتازگی مورد توجه نظام آموزش عالی در کشورها قرار گرفته است، در برنامة چهارم توسعه کشور تربیت نیرویی حدود سی تا چهل هزار نفر در رشتههای مرتبط با فنّاوری اطلاعات و در مقاطع مختلف آموزش عالی ضروری به نظر میرسد. همچنین براساس نتایج حاصل از تحقیق لازم است برای حصول اطلاعات دقیقتر برای برنامهریزی هر دو سال یک بار روند پیشبینی با اطلاعات جدید تکرار شود.