Powrót nieumarłych

Abstract

Tekst jest rozdziałem z książki Antona Kaesa Shell Shock Cinema: Weimar Culture and the Wounds of War (2009). Autor podejmuje temat wpływu, jaki traumatyczne doświadczenia I wojny światowej wywarły na niemieckie kino okresu Republiki Weimarskiej. Dowodzi, że choć w takich arcydziełach, jak Gabinet dr. Caligari, Nosferatu, Nibelungi czy Doktor Mabuse, Gracz nie odnajdujemy bezpośrednich przestawień walk wojennych czy żołnierzy na bitwie, to jednak filmy te są przeniknięte echem doświadczeń wojennych, tragicznymi następstwami wojny. W publikowanym rozdziale Kaes łączy analizę kontekstową z opracowaniem bogatego materiału archiwalnego, zaś mrocznego widma wojennego dopatruje się w cechujących bohaterów uczuciach smutku, strachu czy paranoi, a objawiających się u szalonych naukowców czy wśród udręczonej, oblężonej społeczności. Jak zauważa autor choćby w przypadku Nosferatu i Doktora Mabuse, filmy te ukazują dotknięte nerwicą społeczeństwo poszukujące wroga, na którego można zrzucić winę za wojenną porażkę. W ujęciu Kaesa tego rodzaju post-traumatyczne kino, czego dowodzi przykład Nibelungów, było trawione potrzebą odzyskania i przepracowania bolesnej przeszłości. Tekst jest tłumaczeniem rozdziału (The Return of the Undead) z książki Antona Kaesa Shell Shock Cinema: Weimar Culture and the Wounds of War, Princeton University Press, Princeton – Oxford 2009. Copyright © 2011 Princeton University Press. Ze względu na ograniczenia praw autorskich artykuł jest dostępny tylko w wydaniu papierowym.

Keywords

• kino Republiki Weimarskiej
• I wojna światowa
• trauma