Yönetim ve Organizasyon Araştırmaları Dergisi (Oct 2017)
Ticaret Mektebinde Verilen Eğitim Üzerine Bir İnceleme: “Usûl-i Ticaret Dönemi” (1883-1916)
Abstract
Bu çalışmada, Türkiye’de yükseköğretimde ticaret eğitimi veren ilk kurum olan Ticaret Mektebinin, 1883-1916 yılları arasında müfredat programlarında yer alan ders içerikleri ele alınmaktadır. Türkiye’de yükseköğretimde ticaret eğitimi, 1883 yılında kurulan Hamidiye Ticaret Mekteb-i Âlîsi ile başlamaktadır. Bu mektebin amacı, ticaret bilgisi konusunda yetkin “ticaret erbabı” yetiştirmekti. İşletmecilik eğitimi tarihi açısından, Türkiye’deki ticaret eğitiminin aktörlerinden biri olan Ticaret Mektebinin bu amacı gerçekleştirmek için müfredat programlarını nasıl tasarladığını görmek ve ders içeriklerindeki bilgileri tespit etmek önem arz etmektedir. Bu bağlamda çalışmada temel olarak Ticaret Mektebinin tarihçesi, öğretim yapısı ve müfredatları hakkında bilgi verilmektedir. Çalışma birincil kaynaklara dayanan tarihsel bir araştırmadır. Çalışmanın bulgularına göre, bu dönemde Türk yükseköğretim kurumlarının pek çoğuna hâkim olan Fransız etkisi, Ticaret Mektebinde de görülmektedir. Bununla beraber, Ticaret Mektebindeki dersler ticaret ve muhasebe metotları ağırlıklıdır. Bu bulgular bağlamında, Ticaret Mektebinde 1883 ve 1916 tarihleri arasında verilen ticaret eğitimi, “usûl-i ticaret dönemi” olarak isimlendirilebilir. This study explores and analyzes the course contents in the curricula of Ticaret Mektebi between 1883-1916, which was the first higher education institution of commerce education in Turkey. In Turkey, business education at the higher education level started with Hamidiye Ticaret Mekteb-i Âlisi, which was founded in 1883. The aim of this school was to develop “commerce experts”, who should be proficient in terms of business acumen. In order to expand our knowledge about the history of Turkish business education, it is crucial to analyze how the curricula and the course contents of Ticaret Mektebi were designed. Hence, this study focuses on the teaching structure, curricula and historical information about the administrative processes of Ticaret Mektebi. The study is a historical research based on primary sources. According to the findings of this study, a solid French influence on the curricula and course contents of Ticaret Mektebi was noted, which similarly marked most of Turkish higher education institutions in this period. Besides, evidence showed that the courses thought in Ticaret Mektebi contained predominantly commerce and accounting methods. In this context, the commerce education offered in Ticaret Mektebi between 1883 and 1916 can be labeled as “usul-i ticaret period”.
