پژوهش های کاربردی در گیاهپزشکی (Jun 2024)

افزایش میزان تحمل خربزه به ویروس زردی شته زاد کدوئیان و ویروس کوتولگی زرد کدوئیان با استفاده از محرک‌های سیستم دفاعی

  • منصور صلاتی,
  • کاوه بنانج,
  • سارا قارونی کاردانی,
  • محمدرضا حسینی,
  • زهرا غلامپور

DOI
https://doi.org/10.22034/arpp.2024.17688
Journal volume & issue
Vol. 13, no. 2
pp. 167 – 177

Abstract

Read online

خربزه (Cucumis melo) به ­عنوان یک محصول کشاورزی ارزشمند از نظر تغذیه‌ای و اقتصادی تلقی می‌شود. اما بیماری‌های ویروسی برای محصول خربزه تهدید جدی محسوب می‌شوند. تحقیق حاضر به بررسی اهمیت استفاده از محرک‌های سیستم دفاعی برای کاهش تأثیر ویروس‌ها بر عملکرد و کیفیت محصول خربزه می‌پردازد. در این تحقیق از الیسیتورها و مالچ پلی­اتیلن به عنوان تحریک­ کننده سیستم دفاعی گیاهی برای افزایش میزان تحمل گیاه به­ ویروس استفاده شد. بدین منظور زمین کشاورزی در منطقه آبروان شهرستان مشهد آماده و تیمارها شامل استفاده از مالچ و الیسیتورها در مراحل مختلف رشد گیاهان خربزه بودند. نمونه‌برداری از برگ‌های بوته‌های دارای علائم ویروسی صورت گرفت و RNA از بافت برگ‌ها استخراج شد. سپس از واکنش زنجیره‌ای پلی­مراز دوگانه (dRT-PCR) برای شناسایی همزمان ویروس زردی شته زاد کدوئیان (Cucurbit aphid-borne yellows virus, CABYV) و ویروس کوتولگی زرد کدوئیان (Cucurbit yellow stunting disorder virus ,CYSDV) استفاده شد. در انتها، آمارهای مربوط به درصد علائم ویروسی در بوته‌ها در سه خط وسط تیمارها تحلیل شد. نتایج نشان داد تیمار با الیسیتورها و مالچ پلی­اتیلن به طور همزمان در دو مرحله گیاهچه­ ای و مرحله 2 تا 4 برگی خربزه توانست شدت علائم موزائیک و زردی در گیاهان خربزه را به طور معنی‌داری کاهش دهد. همچنین، این تیمار موجب افزایش عملکرد محصول در هر هکتار شد. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که ترکیب استفاده از الیسیتورها و مالچ پلی اتیلن می‌تواند به عنوان یک استراتژی مؤثر در کاهش علائم ویروسی و افزایش عملکرد محصول در کاشت خربزه مورد استفاده قرار گیرد.

Keywords