Ankara Medical Journal (Mar 2019)
Geriatrik Bireylerin Periyodik Sağlık Muayenesi Hakkında Bilgi, Tutum ve Davranışları
Abstract
Amaç: Periyodik sağlık muayenesi (PSM); bireylerin anamnez, fizik muayene, tetkik ve bağışıklama gerekliliklerinin yaşa, cinsiyete ve risk gruplarına göre belli aralıklarla değerlendirilmesidir. PSM koruyucu hekimliğin parçasıdır ve her yaş grubunda olduğu gibi geriyatrik yaş grubunda da önemi büyüktür. Çalışmamızda geriatrik (65 yaş ve üstü) kişilerin PSM hakkında bilgi, tutum ve davranışlarını değerlendirmeyi amaçladık. Materyal ve Metot: Bu çalışma Haziran- Ağustos 2017 tarihleri arasında 65 yaş ve üstü olup çalışmaya katılmayı kabul eden ve herhangi bir nedenle Sağlık Bilimleri Üniversitesi Şişli Hamidiye Etfal Eğitim ve Araştırma Hastanesi Aile Hekimliği Polikliniği’ne başvuran 201 kişiyle yapılmıştır. Sosyodemografik verilerin yanı sıra 65 yaş PSM kapsamında hastalara sorgulanması gereken bulgular; yapılması gereken muayene, aşı, tahlil, tetkik ve verilmesi gereken proflaksilerle ilgili; tarafımızca hazırlanan bilgi formu yüz yüze sorgulama yöntemi ile uygulandı. P değeri 0,05 kabul edildi. Bulgular: Çalışmaya 201 kişi katılmıştı ve %52,2’si kadındı. Katılımcıların %90’ında kronik bir hastalık bulunuyordu ve %96’sı son bir yıl içinde bir sağlık kuruluşuna başvurmuştu. %93,5’i son bir yılda tansiyon ölçümü yapılmış ve en çok (%56,2) evde otomatik cihazla ölçülmüştü. Kan tahlillerini düzenli yaptıran katılımcı oranı %85’ti. Katılımcılardan sadece %42,3’ünün tahlilleri aynı hekim tarafından takip edilmekteydi. Katılımcıların %57,2’si aspirin; %74,6’sı kalsiyum-D vitamini profilaksisi kullanmıyordu. Erkeklerde Kalsiyum-D vitamini kullanımı anlamlı olarak düşüktü. Katılımcılardan %69,2’si grip aşısını; %92’si Pnömokok aşısını yaptırmamıştı. Aşı yaptırmayanların %55,7’si bilgilendirilmediğini belirtmişti. Doktorların bilgilendirdiği 57 (%28,3) kişinin çoğu (n=41; %71,9) grip aşısını yaptırmıştı. Katılımcıların %78,1’i kanser taramaları konusunda bilgilendirilmediklerini belirtmişlerdir. Sonuç: Çalışmamızda geriatrik bireylerin tahlil yaptırma oranlarının yüksek ancak aynı hekim tarafından takip edilme oranlarının düşük olduğunu ve PSM uygulamalarını yeteri kadar yaptırmadıklarını saptadık. Özellikle aşılama ve kanser taramalarında bireylerin en sık yaptırmama nedeni bilgilendirilmeme idi. Bilgi ve farkındalık arttırmaya yönelik çalışılmalar yapılması ve bireylere düzenli takibin öneminin anlatılmasıyla PSM’ye katılım oranlarının artacağını düşünmekteyiz.
Keywords
