نشریه مهندسی معدن (Dec 2013)
تخمین مدول دگرشکل پذیری توده¬سنگ با استفاده از تموگرافی لرزه ای
Abstract
تعیین مدول دگرشکل‌پذیری توده سنگ اهمیت بسیار زیادی در مکانیک سنگ و مهندسی سنگ دارد. روش‌های مستقیم و غیر مستقیمی برای تخمین مدول دگرشکل پذیری وجود دارد. تعین این پارامتر با استفاده از روش‌های برجا (روش‌های مستقیم) نیازمند هزینه و مشکلات اجرایی است. به همین دلیل روش‌های غیر مستقیم تعیین مدول دگرشکل‌پذیری موضوع مورد علاقه مهندسان سنگ و زمین شناسان مهندسی است. به منظور ترسیم تصویری از زمین که تحت تأثیر امواج لرزه‌ای قرار گرفته است از توموگرافی اولین زمان رسید موج لرزه‌ای استفاده می‌شود. این روش به صورت گسترده‌ای در زمینه‌های زیادی از جمله مهندسی سنگ کاربرد پیدا کرده است. بر اساس مقایر سرعت موج برشی(Vp) که از آزمایش تموگرافی لرزه‌ای به‌دست آمده و همچنین مقادیر مدول دگرشکل پذیری به‌دست آمده از روش بارگذاری صفحه‌ای که در ساختگاه سد رودبار لرستان و بختیاری انجام شده اند، رابطه بین مدول دگر شکل‌پذیری و سرعت موج لرزه ای پیشنهاد شده است. این رابطه با دیگر روابط تجربی موجود مقایسه شده است، که کمترین مقدار خطا(RMSE) و بیشترین مقدار ضریب همبستگی برای رابطه پیشنهادی به‌دست آمده است.
