Wersja polska Skróconego Testu Sprawności Umysłowej (AMTS) – problemy metodologiczne

Abstract

Skrócony Test Sprawności Umysłowej (Abbreviated Mental Test Score, AMTS) jest narzędziem przeznaczonym do przesiewowej oceny funkcji poznawczych – pamięci epizodycznej, semantycznej i operacyjnej – w okresie starości. Oryginalnie test został opracowany w języku angielskim w 1972 roku dla pacjentów hospitalizowanych. Od tego czasu wielu badaczy modyfikowało go na użytek badań różnych populacji. AMTS jest skalą składającą się z 10 pozycji – pytań i poleceń dla osoby badanej. Ma on cechy testu „przyłóżkowego”, szczególnie pożądane w warunkach klinicznych: wymaga jedynie kontaktu werbalnego pomiędzy badaczem i badanym, jego czas wykonania wynosi kilka minut, jest łatwy do przeprowadzenia, nie wymaga profesjonalnej wiedzy oraz oprzyrządowania. Ponadto w odróżnieniu od skal komercyjnych jest dostępny bezpłatnie. AMTS pozwala na stwierdzenie istnienia zaburzeń funkcji poznawczych oraz stopnia ich nasilenia. Wynik niezadowalający skłania do pogłębionej diagnostyki w ramach specjalistycznej opieki geriatrycznej bądź psychiatrycznej. Zmodyfikowany i przetłumaczony na język polski test został zaproponowany jako element całościowej oceny geriatrycznej w ramach szkolenia ustawicznego personelu medycznego oraz w standardach postępowania w opiece geriatrycznej. Pomiędzy wersją anglojęzyczną i polskojęzyczną istnieją jednak rozbieżności, które mogą być przyczyną wadliwej klasyfikacji sprawności umysłowej osób badanych. Ponadto dla testu w wersji polskojęzycznej nie przeprowadzono dotychczas badań walidacyjnych. W artykule dokonano analizy porównawczej poszczególnych zadań testowych polskojęzycznej i oryginalnej anglojęzycznej wersji testu z zaznaczeniem miejsc problematycznych oraz przedstawiono rekomendacje mające na celu zwiększenie wiarygodności testu.

Keywords

• zaburzenia poznawcze
• okres starości
• otępienie
• test przesiewowy